Τετάρτη, 16 Οκτωβρίου 2024 13:00

Γυναίκες Μαθηματικοί στο περιθώριο της Ιστορίας, του Ν.Σ. Μαυρογιάννη, από το fb

Επιλέγων ή Συντάκτης 
Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(0 ψήφοι)
fb85Timeo hominem unius libri* LXIX
Τα Μαθηματικά (είτε επινοούνται είτε ανακαλύπτονται) γίνονται από ανθρώπους.
 
Άνδρες και γυναίκες.
 
Είναι όμως ιστορικά γνωστό ότι η ενασχόληση και η συνεισφορά δεν ήταν ίδια και για
 
τα δύο φύλα.
 
Οι λόγοι και οι δικαιολογίες είναι πολλές. Παρ' όλα αυτά οι γυναίκες έχουν αφήσει
 
ένα σημαντικό, συχνά άγνωστο στους πολλούς, αποτύπωμα στα Μαθηματικά.
 
Ο  Καθηγητής Δημήτρης Χασάπης στο βιβλίο του:
Γυναίκες Μαθηματικοί στο περιθώριο της Ιστορίας, ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, 2024
που κυκλοφόρησε την περασμένη εβδομάδα επιχειρεί να μας γνωρίσει όψεις αυτού
του αποτυπώματος.
Αυτό γίνεται με μια περιδιάβαση στους βίους και στα επιτεύγματα 35 γυναικών μαθηματικών από την αρχαιότητα έως πρόσφατα.
Πρόκειται για μικρές ευκολοδιάβαστες ιστορίες στις οποίες μαθαίνουμε ποιες ήσαν, με τι ασχολήθηκαν, σε τι ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο, και τι δυσκολίες-ματαιώσεις-επιβραβεύσεις συνάντησαν.
Έχει καταβληθεί ιδιαίτερη φροντίδα οι ιστορίες να είναι αυτοτελείς έστω και αν χρειάζεται κάποια πράγματα να επαναλαμβάνονται. Επίσης όλα τα ξένα ονόματα και οι τίτλοι ξένων βιβλίων άρθρων αποδίδονται στα Ελληνικά οι δε παραπομπές υπάρχουν στο τέλος όπου βρίσκεται ικανή τεκμηρίωση με πολλές πηγές σε έντυπα ή το διαδίκτυο γεγονός που διευκολύνει τον αναγνώστη σε περαιτέρω μελέτη.
Εκτός απο τις 35 μικρές ιστορίες ο συγγραφέας αφηγείται παράλληλα και μια μεγάλη: Την προσπάθεια γυναικών που αγάπησαν τα Μαθηματικά να υπερβούν τα εμπόδια να σπουδάσουν, να εργασθούν, να διακριθούν. Η μεγάλη ιστορία απαιτεί και ιστορική ματιά που διατρέχει τις επιμέρους ιστορίες και είναι ιδιαίτερα έκδηλη στο υστερόγραφο (σελ. 281).
Το βιβλίο ασχολείται με πρόσωπα και θέματα που συνήθως τα βιβλία ιστορίας των Μαθηματικών παραβλέπουν ή αποσιωπούν. Αρκετές από τις μαθηματικούς που βιογραφούνται δεν είναι οι φίρμες του κλάδου παρά την σημαντική συνεισφορά τους. Οι ζωές τους δεν υπόκεινται σε στερεότυπα (φύλου, αναχωρητισμού, ολόψυχης αφοσίωσης στην έρευνα κ.α.). Είναι απολύτως γήινα πλάσματα που παντρευονται, αρρωσταίνουν, χωρίζουν, κάνουν Μαθηματικά φροντίζοντας κουτσούβελα, έχουν πολιτική ένταξη, πένονται ή κερδίζουν χρήματα, διεκδικούν ένα καλλίτερο μέλλον. Και ασκούν, όποτε τους επιτρέπεται, το επάγγελμα του μαθηματικού που, μην το ξεχνάμε, είναι ένα επάγγελμα ανάμεσα στα άλλα.
Το βιβλίο απευθύνεται στο ευρύ κοινό. Αλλά και οι επαγγελματίες θα βρουν σε αυτό ενδιαφέοντα πράγματα είτε ως πληροφορίες είτε ως προτεινόμενες οπτικές κατανόησης.
Θεωρώ όμως ότι το βιβλίο μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε μαθητές είτε για ατομικό διάβασμα είτε, κυρίως, συμμετέχοντας σε λέσχες ανάγνωσης, ομίλους κτλ. Διότι μπορεί να αποτελέσει ορμητήριο για ταξίδια σε διάφορες ιστορικές περιόδους αλλά και μαθηματικές ιδέες που αξίζει, με την καθοδήγηση των δασκάλων τους, να γνωρίσουν.
Μετά το διάβασμα του βιβλίου κάποιες λεπτομέρειες μπορεί να ξεχαστούν. Όχι όμως και η ζωηρή επίγευση που αφήνει: Εκείνη των υψηλών προτύπων, της προσπάθειας και του απαραίτητου συνοδού πείσματος. Κάπου στην σελίδα 239 η Τζέιν Κρόνιν Σκάλνον θυμάται:
«...και σκέφτηκα:
"Λοιπόν αυτή, (εννοεί την Ντόροθυ Μαχάραμ που βιογραφείται στο βιβλίο) είναι μια γυναίκα η οποία έλαβε μεταδιδακτορική υποτροφία και τα κατάφερε. Είμαι γυναίκα, θα δοκιμάσω και εγώ".
Το έκανα και πήρα κι εγώ υποτροφία.»
-------------------------------
*Φοβάμαι τον άνθρωπο του ενός βιβλίου" ('Αγιος Θωμάς ο Ακινάτης)
 
Σ.Δ. Δύο άρθρα του Ηλία Μαγκλίνη που αναφέρονται σε αυτό το βιβλίο των 320 σελίδων που στοιχίζει 14,94 €

Περιγραφή

Πορτρέτα τριάντα πέντε πρωτοπόρων γυναικών μαθηματικών, οι οποίες σε διάφορες ιστορικές περιόδους, χώρες και πολιτισμούς, υπερβαίνοντας εμπόδια και προκαταλήψεις, συνέβαλαν καθοριστικά στην εξέλιξη της επιστήμης. Για τις γυναίκες αυτές, όμως, η Ιστορία και οι ιστορίες των μαθηματικών δεν έχουν αφιερώσει παρά μόνο σύντομα σχόλια ή ελάχιστες αναφορές στο περιθώριό τους ή τις έχουν εντελώς αγνοήσει.

Λέγεται συχνά ότι η Ιστορία γράφεται από τους νικητές, αλλά η ιστορία των μαθηματικών γράφτηκε από τους άνδρες, τους νικητές στον άδικο πόλεμο των μύθων και των προκαταλήψεων σε βάρος διαπρεπών γυναικών μαθηματικών. Μια αδικία που το βιβλίο αυτό επιδιώκει να αποκαταστήσει.

Διαβάστηκε 85 φορές Τελευταία τροποποίηση στις Πέμπτη, 17 Οκτωβρίου 2024 02:58
Λάκης Ιγνατιάδης

Ραβδοσκοπία ατζαμή

Προσθήκη νέου σχολίου

Κωδικός ασφαλείας
Ανανέωση