"Κάθε νέο στοιχείο «μαδιόταν» στις οθόνες μέχρι που έχανε την αξία του. Σταδιακά, το μόνο που άρχισε να ενδιαφέρει ήταν αν στο δικαστήριο «κοιτάχτηκαν» η Πισπιρίγκου με τον Δασκαλάκη, τι γίνεται με τη σχέση τους. Ο θάνατος των τριών παιδιών άρχισε να γίνεται το φόντο ενός σίριαλ, το backstory, ίσως η μεγαλύτερη ύβρις που έχει ποτέ διαπραχθεί.

Κι εμείς; Εμείς συνηθίσαμε. Επί δύο χρόνια δηλητηριαζόμαστε καθημερινά με μικροδόσεις τοξικότητας. Αναπτύξαμε ανοχή στο δηλητήριο.".

Από τη μιά συμφωνώ απόλυτα με το στίγμα που μας αποδίδει η καλή δημοσιογράφος. Από την άλλη το μυαλό μου πέταξε 2.455 χρόνια πριν, τέτοια εποχή, τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου, εδώ στην Αθήνα, στα εν Άστει Διονύσια, μιά ανοιξιάτικη μέρα του 431 π.Χ. Όταν ο Ευριπίδης ανέβαζε την Μήδεια (σε τετραλογία με τον Φιλοκτήτη, τον Δίκτυ και το σατυρικό Θερισταί). Και έχανε το βραβείο από τον γιό του Αισχύλου Ευφορίωνα. Μάλιστα ερχόμενος τρίτος και τελευταίος (με δεύτερο τον Σοφοκλή). Και τότε οι Αθηναίοι, με τον Πελοποννησιακό Πόλεμο να σοβεί, είχαν άλλα σημαντικότερα στο κεφάλι τους, ιδίως τα προβλήματα με την Κόρινθο που αποτελούσε (τυχαία άραγε;) τόσο τον τόπο της τραγωδίας, αλλά και την αφορμή του πολέμου. Και τότε οι Αθηναίοι δεν συγκινήθηκαν (όσο οι επόμενοι θεατές αιώνων) από το ανθρώπινο δράμα και την ειδεχθή πράξη, ούτε φυσικά από το ότι είναι η μόνη στην αρχαία τραγωδία που μένει ατιμώρητη. Και τότε με τον Ιάσονα ασχολιόντουσαν και με το αν είχε εκείνος δίκιο ή είχε δίκιο η γυναίκα Μήδεια, έστω κι αν έφτασε να κάνει το ειδεχθέστερο έγκλημα στην πιό σκοτεινή της απελπισία. Ή μήπως ο Ευριπίδης το παράκανε με τον γυναικείο ψυχρό υπολογισμό αντί του πάθους και το ακροατήριό του είχε άλλη άποψη πετώντας το έργο στην τελευταία θέση; Και με τα παιδιά ασχολήθηκε κανείς; Είχαν ρόλο; Ενδιέφεραν τον συγγραφέα ή ήταν απλώς σκηνικά ακατόρθωτο το να εκφέρουν κάποιον δικό τους λόγο και γι αυτό σπρώχτηκαν στην παθητική σιωπή; Πάντως και τότε, όπως και τώρα, η υπόθεση έκανε το έγκλημα να παρέλκει. Και ίσως το σήριαλ Πισπιρίγκου να μην είναι μόνο σημερινό. Και ίσως ακόμα η "ανοχή στο δηλητήριο" να είναι πάντα θέμα χρόνου. Δυστυχώς μεν αλλά...

ΣΗΜ. Η φωτογραφία από κρατήρα του 400 π.Χ. περίπου, δηλαδή τριάντα χρόνια μετά το πρώτο ανέβασμα της τραγωδίας (σήμερα στο Μουσείο του Κλήβελαντ) που παριστά την Μήδεια να καβαλικεύει δυό δαίμονες και με την προστασία του Ήλιου να διαφεύγει από τον τόπο της τραγωδίας.

Δίκη Ρούλας Πισπιρίγκου: Ο θάνατος τριών παιδιών έγινε το φόντο ενός σίριαλ - Αυλαία στην πρώτη πράξη του δράματος  της Λίνας Γιάνναρου.

2 σχόλια στο fb.

Denys Zacharopoulos

Μπράβο Γιώργο, ακόμα μια φορά. Σε όλα προσυπογράφω. Βέβαια η μόνη μου ένσταση ως προς τη Μήδεια και τον Ευριπίδη, είναι πως σε όλο το δυτικό κόσμο -δεν ξέρω για άλλους πολιτισμούς- η έννοια «παιδί» ως αυτόνομη ύπαρξη με υπόσταση, συνείδηση, θέση, κλπ δεν υφίσταται. Το παιδί είναι μέρος του πατέρα ή της μητέρας. Ο Νεοπτόλεμος είναι υπόσχεση για το κλέος του πατέρα του. Το ίδιο δεν υπάρχει παρά μόνο υπό τη μητέρα του. Της Μήδειας τα παιδιά ακόμα λιγότερο, αφού ο πατέρας τους ΘΑ τα αναγνωρίσει εφόσον η Μήδεια τα απαρνηθεί για να τα μεγαλώσει η νόμιμη σύζυγος του Ιάσωνα. Οπότε τα παιδιά είναι η εξ αδιαιρέτου ιδιοκτησία που καλείται να διαιρεθεί για να νομιμοποιηθεί από το γάμο κι όχι από τον έρωτα. Εκεί είναι το δράμα. Και τα παιδιά παίζονται ανάμεσα στον Ιάσωνα με τις συμβάσεις της ιδιοκτησίας και τη Μήδεια με την κατάλυση των συμβάσεων που προκαλεί εγκληματικά ο έρως πριν ακόμα υπάρξουν παιδιά. Είτε χωράφι να ήταν, είτε σκυλί, είτε ξίφος, είτε ότι άλλο, τα παιδιά δεν έχουν λόγο. Θα έχουν όνομα ή φήμη. Θα ετοιμάσουν τη διαδοχή ποιανού; Αν ο Ιάσωνας κάνει παιδιά στο γάμο, αυτά θα είναι οι νόμιμοι διάδοχοι. Εάν η Μήδεια τα κρατούσε, παραμένουν ως άρνηση του γάμου και τεκμήρια του έρωτα και της προδοσίας. Τα ίδια δεν έχουν καν όνομα. Η Μήδεια αρνήθηκε την οικογένεια της. Εκεί παίζεται το όλο δράμα. Οικογένεια ή άτομο. Παιδιά δεν υπάρχουν. Κι επειδή δεν μπορούν να υπάρχουν έξω από το πλαίσιο της οικογένειας η Μήδεια τα σκοτώνει. Ιστορικά η έννοια παιδί εγκαινιάζεται το 18 αιώνα με τον Ρουσσώ. Πριν δεν έχουμε παιδιά. Έχουμε «σπλάχνα» «διαδόχους υπό κηδεμονία» «άβουλα ονόματα» κλπ.

Yorgos Kyriakopoulos

Το ίδιο λέμε Ντένυ. Στη Μήδεια είναι ακριβώς «πράγματα» γιατί οι γονείς δε μπορούν να τα εκπροσωπήσουν, όπως γράφεις πως συμβαίνει στις άλλες περιπτώσεις, γιατί υπάρχει διαμάχη κι αντιπαλότης - ήδη μια και έθιξες την Ιφιγένεια, η ρήξη Κλυτεμνήστρας/ Αγαμέμνωνα βασίζεται στους αρχαίους, χθόνιους θεούς που εκπροσωπεί η Κλυτεμνήστρα και τους νέους, Ολύμπιους θεούς, που εκπροσωπεί ο Αγαμέμνων -κι ο Ορέστης στη συνέχεια (η όλη Ορέστεια εκεί βασίζεται καθώς κι η θέσπιση της Αθηναικής Δημοκρατίας). Στη Μήδεια όμως η ρήξη δεν είναι συμμετρική. Στο νόμο των Θεών και της Πόλης που εκπροσωπεί ο Ιάσωνας, αντιτίθεται ο νόμος του ατόμου που έχουν προδώσει οι Θεοί κι αποκλείσει η Πόλις. Δεν είναι τυχαίο που η Μήδεια πάει μαζί με το Φιλοκτήτη. Δεν γεφυρώνεται το χάσμα στον Ευριπίδη. Και δεν υπάρχει ούτε λύτρωση ούτε τιμωρία. Στις Βάκχες πλέον, ο Διόνυσος είναι ο νέος θεός που αντιτίθεται στον Απόλλωνα. Τέλος της τραγωδίας, της Δημοκρατίας, του Λόγου. Η Αγαύη σκοτώνει τον ενήλικα βασιλέα γιο της. Και μένει ατιμώρητη ενώ ο γιος τιμωρείται από το Διόνυσο σε εξευτελιστική δολοφονία σα να είναι ζώο, από τη μητέρα που ξεσκίζει το σπλάχνο της σε σκόρπιες σάρκες. Το άτομο προυποθέτει πλέον μαζί με το λόγο και το άλογο (σα να βλέπει ο Ευριπίδης τον Αλέξανδρο και το Βουκεφάλα ως ένα πρόσωπο).