Για τους ίδιους λόγους, ο συνδικαλιστής της ΕΛΑΣ, Χ. Μπαλάσκας, σε μεσημεριανή εκπομπή πίεζε την οικογένεια του θύματος να αποκηρύξει τις αντιδράσεις της κοινότητας και να πουν πως οι ίδιοι δεν έχουν καμία σχέση με αυτή, ώστε να διατηρηθούν και τα ρατσιστικά στερεότυπα που στους Ρομά δεν μπορούν να δουν καθημερινούς ανθρώπους και οικογενειάρχες, παρά μόνο «παράνομες», «επικίνδυνες» και «περιθωριακές» συμπεριφορές, αλλά και να καμφθεί η κοινωνική οργή που πλημμυρίζει τους καταυλισμούς για τη νέα δολοφονία. Αν δεν ήταν Ρομά, όμως, ίσως αυτή η οργή να πλημμύριζε και όλη την κοινωνία, που στην καλύτερη περίπτωση τώρα απλά αποδοκιμάζει από το σπίτι της ή σιωπά. Η «Εποχή», με αφορμή τη νέα δολοφονία, μιλά για την αστυνομική αυθαιρεσία και το ευρύτερο φαινόμενο του αντιτσιγγανισμού με τον πρόεδρο της ΕΛΛΑΝ ΠΑΣΣΕ*, Βασίλη Πάντζο.

Είναι η τρίτη φορά μέσα σε 2 χρόνια, που ένας ανήλικος Ρομά πέφτει νεκρός από αστυνομικά πυρά. Γιατί οδηγηθήκαμε πάλι σε αυτή την τραγωδία;

Γιατί; Αυτό το γιατί μας απασχολεί πολλά χρόνια. Δεν έχω πολλά λόγια να περιγράψω τα περιστατικά. Το μόνο που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα, μετά από τις φορές που γίναμε μάρτυρες τέτοιων τραγικών περιστατικών, όπου χάνονται ανθρώπινες ζωές, νέα παιδιά, από αστυνομικούς, είναι ότι υπάρχει ρατσισμός. Υπάρχει ένας βαθιά ριζωμένος αντιτσιγγανισμός, που εκδηλώνεται με διάφορες μορφές, μετατρέπεται σε βία, αστυνομική αυθαιρεσία κτλ, καταλήγοντας μέχρι και σε εγκλήματα μίσους. Στο νέο περιστατικό πρέπει να διερευνηθεί, λοιπόν, και το ρατσιστικό κίνητρο και ο ενδεχόμενος δόλος. Μέχρι στιγμής οι πληροφορίες που έχουμε, όπως και η τοποθέτηση του δικηγόρου της οικογένειας, δείχνουν πως είναι μια εν ψυχρώ δολοφονία. Οι ανακριτικές και δικαστικές αρχές θα πρέπει να διερευνήσουν σε βάθος τι έχει συμβεί, να μην υπάρξουν συγκαλύψεις, για να μπορέσει να αποφανθεί η Δικαιοσύνη. Δυστυχώς και πάλι, βέβαια, ο κατηγορούμενος αστυνομικός δεν προφυλακίστηκε.

Υπάρχουν ανησυχίες όσον αφορά τη διερεύνηση της υπόθεσης, η εμπειρία από τα προηγούμενα αντίστοιχα περιστατικά τι δείχνει;

Υπάρχουν κάποια θολά σημεία ήδη στην υπόθεση. Απ’ όσο γνωρίζουμε, το παιδί σκοτώθηκε επιτόπου, ενώ κάποιοι παράγοντες έλεγαν πως ήταν στο χειρουργείο και ότι πέθανε μετά από 3 ώρες. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να υπάρξουν δράσεις για να εξαλειφθεί το μίσος μεταξύ Ρομά και αστυνομίας. Εμείς έχουμε καταθέσει σχετικά αιτήματα, υπομνήματα και προτάσεις στο αρμόδιο υπουργείο και στις επιτροπές από το 2017, και τα επικαιροποιούμε κάθε χρόνο, αλλά ούτε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ούτε η κυβέρνηση ΝΔ έχουν ανταποκριθεί. Η αστυνομία χρειάζεται εκπαίδευση, δεν νοείται να πυροβολούν χωρίς λόγο νέους Ρομά. Ο Χρήστος δεν είχε κάνει κάποιο έγκλημα, δεν είχε κάνει τίποτα, ώστε να πάρει σήμα η αστυνομία να τους κυνηγήσει έτσι και να εκτελέσει τον έναν. Ήταν μια παρέα νέων, που απλά ο οδηγός δεν είχε δίπλωμα και σταμάτησε πιο κάτω στον έλεγχο, γιατί πριν είχε στροφές. Είναι πολλά τα αναπάντητα τα ερωτήματα, όπως ήταν και στις υποθέσεις του Σαμπάνη το 2021 και του Φραγκούλη το 2022. Δεν γίνεται κάθε χρόνο να χάνουμε και έναν νεαρό Ρομά από πυρά της αστυνομίας.

Υπάρχει, πιστεύετε, εν γένει ρατσιστική αντιμετώπιση και στοχοποίηση της κοινότητας των Ρομά από την αστυνομία;

Ναι, είναι ξεκάθαρο αυτό εδώ και πολλά χρόνια, με εκατοντάδες περιστατικά που έχουν καταγραφθεί και από επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς. Υπάρχουν πολλά περιστατικά που αποδεικνύουν ότι ορισμένοι αστυνομικοί έχουν κοινωνικό μίσος απέναντι στην κοινότητα των Ρομά. Από θαύμα δεν έχουμε χάσει τουλάχιστον 3 ακόμα ανθρώπους τα τελευταία χρόνια σε αντίστοιχα περιστατικά με πυροβολισμούς από αστυνομικούς. Αυτό πρέπει να ληφθεί επιτέλους σοβαρά υπόψιν, ώστε να εφαρμοστούν οι κατάλληλες πολιτικές που θα μειώσουν αυτά τα φαινόμενα. Είναι τεράστια απειλή για την κοινότητα και ταυτόχρονα αυτές οι συμπεριφορές προσβάλλουν και τον θεσμό της αστυνομίας, που χωρίς αυτόν θα ήμασταν ζούγκλα, και τον νομικό πολιτισμό της χώρας μας, την κυβέρνηση και το κράτος. Ζούμε σε μια χώρα που έχουμε δημοκρατία και νόμους, απαγορεύεται να βγαίνουν έτσι τα πιστόλια από την αστυνομία και να σκοτώνουν άοπλους πολίτες.

Μετά τη δολοφονία του Νίκου Σαμπάνη το 2021, η κυβέρνηση είχε εξαγγείλει μέτρα για την αστυνομία, όπως πχ οι κάμερες στα περιπολικά, αλλά δεν είδαμε να εφαρμόζονται. Θυμόμαστε, βέβαια, την επίσκεψη του τότε υπουργού Προστασίας, Τ. Θεοδωρικάκου, στους συλληφθέντες αστυνομικούς, ενώ ο νυν υπουργός, Γ. Οικονόμου, μίλησε τώρα για συμπλοκές που μπορεί να καταλήγουν και με νεκρούς. Πώς κρίνετε τη στάση της κυβέρνησης;

Η νομοθεσία μας λέει ότι ο αστυνομικός μπορεί να κάνει χρήση του όπλου του όταν ο δράστης φέρει όπλο ή απειλείται σε μεγάλο βαθμό η ζωή του. Καμία από τις τρεις περιπτώσεις δεν είχε αυτά τα χαρακτηριστικά, για να γίνεται τέτοιος λόγος. Ο Χρήστος απλά δεν είχε δίπλωμα, ας του έκοβαν μια κλήση. Πού ακούστηκε να συμβαίνει κάτι τέτοιο; Οι κάμερες, λοιπόν, είναι μια καλή ιδέα, αλλά από μόνο του δεν λύνει κάτι, η κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψιν και τις προτάσεις μας χρόνων για ένταξη και εξάλειψη του αποκλεισμού. Θα πρέπει με ειδικούς και συνεχόμενες δράσεις οι αστυνομικοί, μεταξύ άλλων ομάδων, να εκπαιδευτούν σ’ αυτό το ζήτημα.

Να μας πείτε λίγο παραπάνω για τις προτάσεις που έχετε καταθέσει και για το τι πρέπει να γίνει από την πολιτεία, ώστε οι έλληνες Ρομά να μην αντιμετωπίζονται σαν πολίτες δεύτερης κατηγορίας;

Χρειάζεται μεγάλη δουλειά στην κοινωνία, με δράσεις, εκπαιδεύσεις, ενημέρωση για να αλλάξουν οι ρατσιστικές νοοτροπίες απέναντι στους Ρομά και να εξαλείψουμε τον αντιτσιγγανισμό. Θα πρέπει, βέβαια, να εφαρμοστούν και οι πολιτικές ένταξης για τους Ρομά, που συζητιούνται εδώ και χρόνια. Σε συνεργασία οι αρμόδιοι φορείς, τοπικής αυτοδιοίκησης και κεντρικού κράτους, θα πρέπει να συγκροτήσουν και να εφαρμόσουν ένα άρτιο σχέδιο που θα σταματήσει το φαινόμενο άνθρωποι να ζουν εξαθλιωμένοι σε καταυλισμούς, χωματερές και ρέματα εκτός αστικού ιστού. Τόσα χρόνια ένα μέρος των ελλήνων πολιτών μεγαλώνει και ζει σε ακατάλληλο περιβάλλον, με αντίξοες συνθήκες. Αυτή η κατάσταση θρέφει τον αντιτσιγγανισμό. Είναι ένα εθνικό ζήτημα, που εδώ και 40 χρόνια, παρά τα κονδύλια που παίρνει η χώρα από την ΕΕ για την ένταξη των Ρομά, δεν έχει γίνει τίποτα ουσιαστικό για την επίλυσή του. Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες για τον αντιτσιγγανισμό, αρνητικές εντυπώσεις για τους Ρομά έχει περίπου το 70% των πολιτών στην Ευρώπη. Αυτό είναι τρομαχτικό. Αν δεν μειώσουμε τις προκαταλήψεις, τα στερεότυπα, το χάσμα και τον ρατσισμό, θα συνεχίσει να ζημιώνεται το σύνολο της κοινωνίας.

Βάσει και αυτών των δεδομένων, πώς κρίνετε την αντίδραση της κοινωνίας, των φορέων της, αλλά και των ΜΜΕ όσον αφορά τη δολοφονία του Χρήστου Μιχαλόπουλου; Υπάρχει ορατότητα και ευαισθητοποίηση για το ζήτημα;

Δυστυχώς, δεν διαπιστώνω σχεδόν καμία ευαισθητοποίηση, αλλά αντίθετα ρητορικές μίσους και λυσσαλέο ρατσισμό απέναντι στους Ρομά, ιδίως στο πεδίο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Διαβάζουμε συνέχεια απάνθρωπες τοποθετήσεις, τύπου «καλά του κάνανε», «ένα επίδομα λιγότερο» κ.ο.κ. Δεν μου κάνει εντύπωση δυστυχώς, τα ίδια είδαμε να γράφονται ακόμα και για το κοριτσάκι 8 χρονών, που πιάστηκε στην πόρτα του εργοστασίου στο Κερατσίνι και ξεψύχησε μαρτυρικά, ενώ πέρασαν πόσοι άνθρωποι από μπροστά του και αδιαφόρησαν συνειδητά. Μία ακόμα απόδειξη ότι ως κοινωνία δεν πάμε καλά, γινόμαστε απάνθρωποι. Και βλέπουμε ότι είναι ένα φαινόμενο που διευρύνεται. Ίδια κτηνώδη συμπεριφορά είδαμε και το καλοκαίρι με τον άνθρωπο που έσπρωξαν από το πλοίο και πνίγηκε. Πρέπει να ληφθούν διαφόρων ειδών μέτρα, γιατί πού οδεύουμε αν χάσουμε την ανθρωπιά μας και την αλληλεγγύη μας; Αύριο ο Χρήστος θα μπορούσε να είναι ο καθένας μας.

Πηγή:  epohi.gr/article  

Σ.Δ. Ελλάν Πασσέ στα ρομανί, την γλώσσα των Ρομά, σημαίνει «Ελάτε κοντά» και είναι το όνομα της τριτοβάθμιας Πανελλαδικής Συνομοσπονδίας Ελλήνων Ρομά