Όταν, δε, σε αυτό το απόλυτο προστίθεται και η ρεκλάμα «αρχαία Ελλάδα» τότε το μείγμα γίνεται εκρηκτικό και η παράσταση αποκτά λάμψη αντάξια του Μπόλυγουντ. Κι άντε εσύ να καταφέρεις να αμυνθείς, με μόνο όπλο την υπεράσπιση της αλήθειας, των πολλών εκδοχών της και της περιπλοκότητάς της.
Κραυγή: «Ο χαιρετισμός της Χρυσής Αυγής είναι ο χαιρετισμός των αρχαίων Ελλήνων».
Ενστικτώδης αυτοάμυνα: «Κάτι τέτοιο είναι απολύτως ψευδές. Ουδέποτε υπήρξε ή μαρτυράται τέτοιος χαιρετισμός στην αρχαία Ελλάδα» (όπως άκουσα σήμερα να λέγεται από ραδιοφώνου).
Νά, όμως, που μαρτυράται. Και νά που, εάν μείνει κανείς στο επίπεδο της επιχειρηματολογίας του «πρώτου ευρετή», σαν αυτό από μόνο του να αρκεί για να αποδείξει το δόκιμο και το θετικό περιεχόμενο του χαιρετισμού στο σήμερα, το μπαλάκι του ψευδούς του ισχυρισμού έρχεται στη δική μας κερκίδα.
Ένα πρόχειρο παράδειγμα που σκέφτηκα είναι αυτό των υψωμένων δεξιών χεριών σε επιτύμβιο πίνακα των υστεροαρχαϊκών χρόνων. Μόνο που, καταφανώς, το περιβάλλον και το περιεχόμενο, η σημασία του χαιρετισμού είναι παντελώς διαφορετικά. Πρόκειται για σκηνή πρόθεσης, το πρώτο από τα τρία βασικά στάδια που, μαζί με την εκφορά και την ταφή καθεαυτήν, συνέθεταν το ταφικό τελετουργικό στην αρχαία Ελλάδα, και που, έστω και κατά πολύ συντετμημένα και ενταγμένα στο χριστιανικό δόγμα, επιβιώνουν μέχρι και σήμερα. Πρόκειται για ένα οικογενειακό σκηνικό θρήνου.
Είμαι σίγουρη πως εάν κανείς ψάξει περισσότερο θα μπορέσει να ανακαλύψει επιπλέον παραδείγματα υψωμένων, τεντωμένων δεξιών χεριών και στην αρχαία Ελλάδα και αλλού στην αρχαιότητα. Και η σβάστικα είναι κοινότατο στολιδάκι (διακοσμητικό μοτίβο, στα λόγια ενός αρχαιολόγου) σε αρχαιοελληνικά αγγεία του Γεωμετρικού ρυθμού. Κι έπειτα;
Η σχέση καταγωγής (ακόμη και σε περιπτώσεις που είναι πραγματική και όχι κατασκευασμένη), πρώτον, προφανώς και δεν αποδεικνύει ότι δύο στοιχεία έχουν ταυτόσημο περιεχόμενο και λειτουργία ενταγμένα στα σύγχρονά τους συμφραζόμενα και, δεύτερον, δεν προσφέρει (και δεν θα έπρεπε να επιτρέπουμε εμείς να προσφέρει) κανενός είδους αυταπόδεικτη νομιμοποίηση: ό,τι είναι αρχαίο δεν είναι και ηθικό!
Επαναλαμβάνομαι, αλλά δεν πειράζει: στην παγκόσμια ιστορία κανείς μπορεί να βρει τα πάντα (περίπου). Και στην αρχαία Ελλάδα κανείς μπορεί να βρει τα πάντα (περίπου). Άλλωστε, ακόμη και αυτός ο ίδιος ο όρος που χρησιμοποιώ και εγώ εδώ («αρχαία Ελλάδα») είναι γενικός, αφαιρετικός και ως εκ τούτου εν πολλοίς αυθαίρετος και συσκοτιστικός, ωσάν η «αρχαία Ελλάδα» να είχε μία μόνο εκδοχή και έκφραση στον χρόνο και στον χώρο. Αμ, δε.
Εάν πρώτοι φύγουμε (και επιβάλουμε το να φύγουμε) από το ερώτημα της καταγωγής και του «πρώτου ευρετή» θα έχουμε κερδίσει σημαντικό έδαφος στην αποκάλυψη και την «αποκατάσταση» της αλήθειας, τόσο χάριν του παρελθόντος όσο και, πρωτίστως, χάριν του παρόντος.
Το κείμενο αυτό, είναι ένα σχόλιο στην κατηγορηματική διαβεβαίωση που εκστομίζεται από συμπατριώτες μας ότι ο χαιρετισμός της Χρυσής Αυγής συναντάται στην αρχαία Ελλάδα. Αναρτήθηκε χθες, 25/3/13, στο fb, στον τοίχο της σχολιάστριας.
