Κυριακή, 13 Ιουλίου 2025 04:54

Λίγες σκέψεις για την αφαίρεση κειμένου για την Ιντιφάντα του Πέτρου Παπακωνσταντίνου από το βιβλίο Γλώσσας της Γ' Γυμνασίου, της Μαρώ Τριανταφύλλου, από το fb

Επιλέγουσα ή Συντάκτρια 

kathimerini42Πριν από λίγες μέρες μάθαμε ότι ''αποσύρεται κείμενο του Πέτρου Παπακωνσταντίνου* για την Ιντιφάντα που υπήρχε στο βιβλίο Γλώσσας της Γ΄ Γυμνασίου''. Δεν έχω διδάξει παρά ελάχιστα στο Γυμνάσιο και  γνωρίζω τα βιβλία, και την ύλη τους,  σε γενικές γραμμές. Αυτό το κείμενο δεν το είχα προσέξει. Η πρώτη μου αντίδραση ήταν μια μεγάλη έκπληξη για την ίδια την ύπαρξη του κειμένου σε βιβλίο του ελληνικού σχολείου. Διάβασα το ρεπορτάζ από το οποίο πήραν οι  ανθολόγοι των κειμένων το απόσπασμα -ένα καλογραμμένο ρεπορτάζ του Σεπτεμβρίου 2002. Ο Παπακωνσταντίνου γράφει πολύ καλά και τα κείμενά του είναι μεστά πληροφοριών, ιδεών και αναλύσεων. Ένας ωραίος δηλαδή συνδυασμός που μπορεί να προσφέρει σε ένα παιδί έναυσμα σκέψεων και υπόδειγμα λόγου. Όταν μάλιστα αυτά τα δυο αφορούν γεγονότα της νεότερης ιστορίας, της ιστορίας της εποχής μας, τα πράγματα είναι ακόμα πιο ενδιαφέροντα και γόνιμα.  Πλην όμως η ελληνική πολιτεία καλύπτει με βαρύ πέπλο σιωπής τέτοια θέματα.  Με όλη την κατάσταση στην Γάζα, όπου παιδιά δολοφονούνται την ώρα που συγκεντρώνονται για να πάρουν λίγα ψίχουλα ώστε να επιβιώσουν, 

είναι περίπου απαγορευμένο στους εκπαιδευτικούς να πάρουν ανοιχτά φιλοπαλαιστινιακές θέσεις και όσοι το κάνουμε, ξέρουμε ότι είναι επικίνδυνο σε μια εποχή που οι ΕΔΕ είναι σε ημερήσια διάταξη και συνάδελφοι βγαίνουν σε αργία για τις απόψεις τους. Αλλά φίλος μεν o Πλάτων, φιλτάτη δε η αλήθεια και έργο του εκπαιδευτικού είναι να διδάξει και με το παράδειγμά του.

Αφαιρέθηκε  λοιπόν το κείμενο του κ. Παπακωνσταντίνου και αντικαταστάθηκε, λέει, από ένα που γράφτηκε από την Τεχνητή Νοημοσύνη. Δεν το έχω διαβάσει αλλά οι πληροφορίες λένε ένα κείμενο γενικόλογο και άοσμο. Δεν έχω καμιά αμφιβολία πως είναι έτσι. Ερωτήματα να μην γεννιούνται στα παιδιά, αυτό έχει σημασία. Έχετε ψάξει λίγο τα βιβλία της Ιστορίας του Λυκείου;  Ένα σημείο στίξης λείπει, δεν υπάρχει πουθενά μέσα στην ιστορική αφήγηση: το ερωτηματικό. Όλα είναι δεδομένα, δεν υπάρχει πουθενά περιθώριο αναρώτησης, μια αυθεντία αποφάσισε πως έτσι και μόνον έτσι έχουν τα πράγματα. Πως απαγορεύεται να τα δούμε από άλλες πλευρές, να ψάξουμε τις πιθανότητες, να σκεφτούμε μια άλλη αιτιολόγηση των πραγμάτων.

Η επιβολή μιας άνωθεν αλήθειας είναι παλιό έργο και μέθοδος της εξουσίας από τα αρχαία χρόνια. Η αποσιώπηση, ακόμα και η αλλαγή της εξέλιξης των γεγονότων ώστε να εξυπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα  είναι γνωστά από την αρχαιότητα.  Το 414 π.Χ. , κατα τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου, στη φάση της σικελικής εκστρατείας, ο αθηναϊκός στόλος συγκρούστηκε με τον στόλο των Συρακουσίων. Η ήττα των Αθηναίων ήταν μεγάλη. Μερικούς αιώνες μετά ο αυτοκράτορας Τίτος Φλάβιος Βεσπασιανός (69-79 μ.Χ) στα εγκαίνια της ανακαίνισης του Κολοσσαίου, πρόσφερε στο ρωμαϊκό λαό ένα μεγαλοπρεπές θέαμα, μια naumachia (αναπαράσταση ναυμαχίας μέσα στην αρένα). Αναπαραστάθηκε η προαναφερθείσα ναυμαχία. Επειδή όμως ο ρωμαίος αυτοκράτορας ταυτιζόταν με τους Αθηναίους, δεν ηθελε να δει ο λαός του την ήττα τους. Έτσι άλλαξε το αποτέλεσμα της ναυμαχίας και οι Αθηναίοι κατήγαγαν περιφανή νίκην επί των Συρακουσίων.

Εύκολα αλλάζουν οι εξουσίες την Ιστορία κατά το δοκούν. Στις μέρες μας τα πράγματα διευκολύνθηκαν ακόμα περισσότερο με την Τεχνητή Νοημοσύνη που μας βάζει σε ένα φανταστικό κόσμο όπου όλα υπάρχουν και δεν υπάρχουν, όλα είναι πιστευτά αφού υπάρχουν ''αποδείξεις''.  Αφού ζούμε ένα αιώνιο παρόν, χωρίς ιστορικές ρίζες, χωρίς διάθεση έρευνας, θεωρώντας ως μόνη πηγή πληροφορίας και γνώσης τα βιντεάκια του TicToc και τα κείμενα της Τ.Ν.

Γάζα, η πόλη με τα παιδιά χωρίς χαμόγελο   του Πέτρου Παπακωνσταντίνου

Ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου γεννήθηκε το 1959 στην Αθήνα. Σπούδασε στο Φυσικό Τμήμα του πανεπιστήμιου της Αθήνας, εργάστηκε ως μεταπτυχιακός υπότροφος- ερευνητής στο ερευνητικό κέντρο "Δημόκριτος" και έγινε διδάκτορας Θεωρητικής Φυσικής. Με τη δημοσιογραφία ασχολείται επαγγελματικά από το 1990. Εργάστηκε στις εφημερίδες Δημοκρατικός Λόγος και Νίκη, στο περιοδικό ΕΝΑ, στον ραδιοσταθμό ΩΧ FM και στους τηλεοπτικούς σταθμούς STAR και SKY ως συντάκτης του πολιτικού ρεπορτάζ, αρθρογράφος και αρχισυντάκτης ενημερωτικών εκπομπών. Από το 1998 εργάζεται στην εφημερίδα Καθημερινή ως συντάκτης του διεθνούς ρεπορτάζ. Έχει γράψει οκτώ βιβλία που εκδόθηκαν από τις εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Λιβάνης και Τόπος, ενώ έχει συνεργασθεί σε συλλογικά έργα. Μιλά ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά και ισπανικά.

Σχόλια   

0 # Ιγνατιάδης Λάκης 16-07-2025 18:58
κείμενα λογοτεχνίας έχω στο μυαλό μου. Και οι Παλαιστίνιοι στην φάση αυτή εξελίχθηκε ι επί της ουσίας υπό των Ισραηλινών το ίδιο ήταν και οι Έλληνες υπό των Οθωμανών, για αυτό εστίασα στη ζωή τους, που βλέπω πολλά κοινά σημεία αλλά βεβαίως και διάφορες. Ένα σοφό και ευαίσθητο πολιτικό προσωπικό θα μπορούσε να παίξει ένα ρόλο διαμεσολαβητικό κάτι σαν κι αυτό που περίπου έκανε ο Ερντογάν ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία. Αυτός ο διαμεσολαβητικός ρόλος πιστεύω ότι υποβοηθείται και από την καλή λογοτεχνία που είναι ανοιχτή, σοφή και καρδιακή. Αυτά που λέω σκέφτομαι ότι έχουν νόημα αν πατάνε στο "Δοκιμάζουμε".
Παράθεση
0 # Manos Glampedakis 16-07-2025 18:55
Νομίζω, αυτό που θα ήθελες ξεφεύγει από τα όρια μαθήματος Ιστορίας. Κάποιο άλλο μάθημα ίσως. Και σε κάθε περίπτωση η διερεύνηση των αιτίων είναι πάντα το ζητούμενο. Θρησκεία; Γλώσσα; Πολιτισμός; είναι αίτια που ομαδοποιούν τους ανθρώπους και συχνά τους κάνουν εχθρούς μεταξύ τους. Επομένως να επιμένεις στο βάσανο του ενός για να βγάλεις πανανθρώπινα συμπεράσματα, παραβλέποντας ότι ο βασανισμένος θέλει να κάνει ακριβώς τα ίδια με τον βασανιστή του, και όχι για εκδίκηση, αλλά γιατί έτσι πρέπει, δεν οδηγείς την "μάθηση" σε κακό δρόμο; Τέλος δεν νομίζω ότι υπάρχουν κοινά με την Ελληνική Επανάσταση εκτός μόνον ότι και οι δυο περιοχές υπήρξαν μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι Έλληνες αγωνίστηκαν για να αποκτήσουν πατρίδα και όχι να εξαλείψουν τους Τούρκους από προσώπου γης. Σε κείνα τα χώματα το αίτημα για πατρίδα αναπτύχθηκε έναν αιώνα αργότερα από δυο διαφορετικές φυλές που η μια αγωνίζεται να εξαλείψει την άλλη. Τώρα που το σκέφτομαι, καλύτερα παρομοιάζει με τον Β Βαλκανικό πόλεμο που ευτυχώς τέλειωσε όπως τέλειωσε.
Παράθεση
0 # Ιγνατιάδης Λάκης 16-07-2025 18:54
Πολλές και καλές οι ερωτήσεις σου. Θα προσπαθήσω να προσεγγίσω το θέμα ως πολίτης που στην 7η δεκαετία της ζωής μου εξακολουθεί να ενδιαφέρεται ως ένα βαθμό και για θέματα που αφορούν άλλα κράτη και ξένους λαούς. Θα ήθελα λοιπόν ως μικρός μαθητής να μαθαίνω όχι μόνο γενικές πληροφορίες αλλά και τα της ζωής των ανθρώπων που ανήκουν σε ομάδες, κατηγορίες και λαούς και σε πρώτη προτεραιότητα όταν κακοποιούνται και το πως αντιδρούν όταν διεκδικούν την αξιοπρέπειά τους, τα δίκαιά τους και την ελευθερία τους. Θα ήθελα επίσης να μαθαίνω και αυτά που αφορούν τους δυνάστες τους, τους καταπιεστές τους και όχι μόνο από πολιτική άποψη. Λογικό είναι ανάμεσα σε αυτές τις δύο οντότητες να υπάρχουν πολλές αντιθέσεις, νομίζω όμως ότι με την προϋπόθεση ότι είναι καλογραμμένα τα κείμενα μεγάλο κακό δεν θα προκύψει αν παρουσιάζονται μέσα από το υποκειμενικό βλέμμα της κάθε ομάδας. Θα ήθελα όμως παράλληλα να αποκτώ και μία αίσθηση και του όσο γίνεται πιο αντικειμενικού παρατηρητή, αυτού που θέτει τα ιστορικά όρια των διεκδικήσεων που μοιάζουν να είναι εφικτές και έχουν κάποιες ρίζες. Αυτά ως βάση νομίζω ότι θα πλουτίζουν το βλέμμα μου και την πολιτική μου κουλτούρα. Προφανώς με μια τέτοια προσέγγιση θα δημιουργούνται προβλήματα με τα κράτη που τους αφορούν αυτές οι συγκρούσεις, αλλά παίζει ρόλο στο να γίνονται αποδεκτές οι επιλογές μας και η πολιτική που ασκεί η κυβέρνηση στα θέματα που τους αφορούν άμεσα και η ποιότητα της ποικιλίας των κειμένων. Επί της ουσίας δοκιμάζουμε επιλογές προσπαθώντας όμως σε πρώτη προτεραιότητα να υποστηρίξουμε όσο γίνεται σε ανθρώπινη βάση τα δίκαια των υποδουλωμένων σε συνδυασμό με τα όρια που θέτει ο συγκυριακός συσχετισμός δύναμης όσον εμπλέκονται. Πιο συγκεκριμένα και επειδή από τα πρώτα μου πολιτικά σκιρτήματα στο θέμα της Παλαιστίνης υποστήριζα ότι και κράτος του Ισραήλ είναι δίκαιο να υπάρχει και κράτος της Παλαιστίνης, αυτό θα ήθελα να προσπαθούσαν να το κάνουν κατανοητό τα κείμενα που απευθύνονται στους έφηβους μαθητές της χώρας μας. φέρνοντάς τους όμως προπάντων στη θέση των Παλαιστινίων που η ζωή τους είναι μία τραγωδία, όπως πιστεύω ότι ήταν και των υποδουλωμένων Ελλήνων και πριν από την επανάσταση του '21 και κατά τη διάρκειά της.
Παράθεση
0 # Μανόλης Γλαμπεδάκης 15-07-2025 13:17
Είναι εντυπωσιακό ότι στην ύλη της 3ης Γυμνασίου υπήρχε κείμενο που πληροφορούσε τους μαθητές για την Ιντιφάντα.
Όχι γιατί είναι κακό να μαθαίνουν οι έφηβοι, όσο γιατί δεν υπήρχε ανάλογη πληροφόρηση για την «άλλη άποψη», την άποψη των Ισραηλινών.
Τα ερωτήματα είναι αμείλικτα:
Να υπάρξει Παλαιστινιακό κράτος ή όχι;
Να υπάρχει Ισραηλινό κράτος ή όχι;
Η περιγραφή επιμέρους συνεπειών του πολέμου εξόντωσης μεταξύ των ακραίων στην απάντηση των δυο ερωτημάτων, σε ατομικό επίπεδο άμαχων διεγείρουν τον συναισθηματισμό αλλά αποκοιμίζουν τον λογισμό.
Φυσικά η υπεροπλία του Ισραήλ δημιουργεί αισθήματα συμπάθειας προς τους μονίμως ηττημένους γιατί οι ηττημένοι υποφέρουν περισσότερο και περισσότεροι απ’ ότι οι νικητές. Θα θέλαμε οι ηττημένοι να είναι νικητές; «Από τον ποταμό στην θάλασσα» δηλαδή να βλέπαμε ένα παλαιστινιακό κράτος, να διαλυθεί το κράτος του Ισραήλ;
Γιατί;
Συμβαίνει όμως στην ελληνική συμπαράσταση προς τον Παλαιστινιακό λαό να προβάλλεται ή έστω να παραβλέπεται αυτή η επιδίωξη της Χαμάς από τους συμπαραστάτες. Η νεολαία ΣΥΡΙΖΑ στην τελευταία πρόσκληση σε συλλαλητήριο κυκλοφόρησε σε αφίσα τον χάρτη της Χαμάς όπου όλη η γεωγραφική περιοχή της Παλαιστίνης όπως την είχε ονομάσει η Βρετανική εντολή, παρουσιάζεται Αραβική με εξάλειψη του Ισραήλ.
Φτάνουμε και συμμετέχουμε στο αδιέξοδο έτσι.
Να φύγει ή να μείνει το επίμαχο κείμενο από την ύλη της 3ης Γυμνασίου; Να συμπληρωθεί με τις απόψεις της άλλης πλευράς; Είναι μόνον οι Παλαιστίνιοι έθνος χωρίς κράτος στην κοντινή μας έστω περιοχή; Για τους Κούρδους, πολύ πολυπληθέστερο έθνος, να γράψουμε κάτι κι ας σφαχτούμε διπλωματικά με τουλάχιστον 4 κράτη της περιοχής;
Νομίζω, καλύτερα ένα κείμενο «… οι πληροφορίες λένε ένα κείμενο γενικόλογο…» αλλά με αναφορά στον δικαιωματισμό, παρά η ντε και καλά προσωπική άποψη του εκπαιδευτικού όποια κι αν είναι… αλλιώς, ΕΔΕ. Γιατί δεν είναι ο εκπαιδευτικός που διδάσκει δικαιοσύνη, κανείς δεν είναι ικανός γι αυτό. Στην καλύτερη περίπτωση οφείλει να διδάσκει τον τρόπο για την διερεύνηση της δικαιοσύνης.
Παράθεση

Προσθήκη νέου σχολίου

Κωδικός ασφαλείας
Ανανέωση