Θετικές επιστήμες (23)
Στα 100 χρόνια θεμελίωσης της κβαντομηχανικής θεωρίας είναι αφιερωμένο το φεστιβάλ που διοργανώνει το Ίδρυμα Ευγενίδου
Επιλέγων ή Συντάκτης Φώτης Νυχτολέας
Ηλίας Μαγκλίνης. Το 2025 είναι χρονιά σημαντική για την ιστορία της Φυσικής: συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη θεμελίωση της κβαντοφυσικής, γι’ αυτό και η χρονιά που διανύουμε έχει επισήμως ανακηρυχθεί από τον ΟΗΕ Διεθνές Ετος Κβαντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας.
Στο πλαίσιο αυτό, το Ιδρυμα Ευγενίδου διοργανώνει ένα μεγάλο φεστιβάλ στις 16 και 23 Μαρτίου, που απευθύνεται τόσο σε μικρούς όσο και σε μεγάλους, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών. Ο τίτλος του είναι «Εκατό χρόνια κβαντική θεωρία» και το αναλυτικό πρόγραμμά του το βρίσκετε στο eef.edu.gr/el/programme
Το αμφιλεγόμενο νέο της εβδομάδας: Το Meta AI έλυσε μαθηματικό πρόβλημα 132 ετών!
Επιλέγων ή Συντάκτης Λάκης Ιγνατιάδης
Christos Elpidis.Οι εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) είναι κατά πάσα πιθανότητα απεριόριστες. Πέρα από τις καθημερινές χρήσεις με τις οποίες πολλοί από εμάς είναι ήδη εξοικειωμένοι, χρησιμοποιείται, μεταξύ άλλων, στο σχεδιασμό φαρμάκων, στη διάγνωση ασθενειών, στη βελτιστοποίηση βιομηχανικών διαδικασιών ή στην ανάλυση πολύπλοκων φυσικών ή χημικών μηχανισμών. Χρησιμοποιείται ακόμη και για την επίλυση μαθηματικών προβλημάτων τεράστιας δυσκολίας.
Πόσο κάνει 1 – 1 + 1 – 1 + 1 – 1 + 1 - 1 + 1 - 1 + 1 - 1 + 1 -.....
Επιλέγων ή Συντάκτης Λάκης Ιγνατιάδης
Ποιά είναι τιμή του αθροίσματος 1 – 1 + 1 – 1 + 1 – 1 + 1 – 1 + …
Α) 0
Β) 1
Γ) ½
Δ) δεν ορίζεται
Η ερώτηση αν και φαίνεται πολύ απλή, προβλημάτισε μερικούς από τους μεγαλύτερους μαθηματικούς του 18ου αιώνα. Την περιβάλλει μια παραδοξότητα, αφού επιδέχεται εντελώς διαφορετικές απαντήσεις βασισμένες όλες σε λογικά επιχειρήματα.
Πρόσφατες έρευνες αποκάλυψαν ότι οι άνθρωποι διαθέτουν, ήδη από τη γέννησή τους, μια έμφυτη «αίσθηση» των αριθμών και των απλών μαθηματικών σχέσεων, η οποία εκδηλώνεται πριν το παιδί αρχίσει να μιλάει!
Επιλέγων ή Συντάκτης Λάκης Ιγνατιάδης
Σπύρος Μανουσέλης. Από ό,τι φαίνεται, ο Πυθαγόρας και ο Πλάτωνας, αλλά και οι λιγότερο πρωτότυποι σύγχρονοι οπαδοί τους, μάλλον σφάλλουν όταν αναζητούν τις απόλυτες και αιώνιες αλήθειες των μαθηματικών στο άυλο και αιθέριο σύμπαν των ιδεών. Ακόμη και το φαινομενικά «πνευματικό» σύμπαν των μαθηματικών φαίνεται πως έχει, τελικά, τις ρίζες του στον… εγκέφαλό μας. Και εκδηλώνει την παρουσία του ήδη από τη βρεφική ηλικία του εγκεφάλου
● Μέχρι πριν από δύο δεκαετίες, οι περισσότεροι μαθησιακοί ψυχολόγοι θεωρούσαν δεδομένο ότι η ανάπτυξη της γλωσσικής ικανότητας ήταν η αναγκαία και ικανή προϋπόθεση για την εκδήλωση κάθε ανώτερης νοητικής δραστηριότητας, συμπεριλαμβανομένων των μαθηματικών.
Έξι γυναίκες μαθηματικοί, η μία Ελληνίδα, έλαμψαν τα τελευταία χρόνια
Επιλέγων ή Συντάκτης Λάκης Ιγνατιάδης
Εμείς, η πιτσιρικαρία του '50, σιγά σιγά και από τις εμπειρίες μας και από τα διαβάσματά μας και από ότι μας έλεγαν οι μεγάλοι, συμπεραίναμε ότι όλο και περισσότερες γυναίκες καταλάμβαναν ποικίλες θέσεις εργασίας που χιλιετίες τις κατείχαν άντρες. Αυτό το φαινόμενο είχε μεγαλύτερη έκταση μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο στις χώρες της Ευρώπης, ιδιαίτερα της βόρειας, της Β.Αμερικής της Άπω Ανατολής και της Αυστραλίας. Μένουν φυσικά και πολλά ακόμα ζητήματα να λύσουν υπέρ τους, και με προσωπικούς αγώνες και με συλλογικούς και μόνες τους και όλοι μαζί αυτοί που τους απασχολούν τέτοια θέματα.
Τελικά είμαστε μόνοι στο Σύμπαν;
Επιλέγων ή Συντάκτης Μανώλης Ροσμαράκης
Ο Σταμάτης Κριμιζής, ο Ιωάννης Δαγκλής και η Ανεζίνα Σολωμονίδου σχολιάζουν τις χθεσινές ανακοινώσεις της NASA για την επιτροπή επιστημόνων που θα ερευνήσει UAPs (Αγνωστα Ανώμαλα Φαινόμενα) και την ύπαρξη ζωής εκτός του πλανήτη μας.
Aν με ρωτάτε, πιστεύω ότι υπάρχει ζωή σε ένα σύμπαν τόσο τεράστιο, που μου είναι δύσκολο να αντιληφθώ πόσο μεγάλο είναι, η προσωπική μου απάντηση είναι “ναι”». Αυτή ήταν η απάντηση του Μπιλ Νέλσον, του επικεφαλής της NASA, στη χθεσινή, πολυαναμενόμενη συνέντευξη Τύπου για την ύπαρξη ζωής έξω από τον πλανήτη μας. Οι επιστήμονες της ομάδας του εκτιμούν την πιθανότητα ύπαρξης ζωής σε έναν άλλο πλανήτη που μοιάζει με τη Γη σε «τουλάχιστον μία στο τρισεκατομμύριο».
Επιστήμονες στα «χνάρια» μιας άγνωστης, πέμπτης δύναμης της Φύσης
Επιλέγων ή Συντάκτης Μανώλης Ροσμαράκης
Επιστήμονες είναι πιθανό να βρίσκονται στα πρόθυρα της ανακάλυψης μιας πέμπτης δύναμης της Φύσης.
Σύμφωνα με την τρέχουσα αντίληψη, υπάρχουν τέσσερις θεμελιώδεις δυνάμεις στη φύση: η βαρυτική, η ηλεκτρομαγνητική δύναμη, οι ισχυρές και ασθενείς πυρηνικές δυνάμεις.
Οι τρεις τελευταίες εξηγούνται από το καθιερωμένο μοντέλο της σωματιδιακής φυσικής, αλλά θεωρία ότι θα μπορούσε να υπάρχει μια πέμπτη δύναμη της φύσης έλαβε ώθηση χάρη στην απροσδόκητη ταλάντωση ενός υποατομικού σωματιδίου.
Το διαστημικό τηλεσκόπιο J.WEBB μας έστειλε φωτογραφίες του σύμπαντος από όταν ήταν βρέφος
Επιλέγων ή Συντάκτης Τρύφων Μπεκετιάδης
Τη Δευτέρα ο κόσμος πήρε μια μικρή γεύση από το τι μπορεί να προσφέρει στην Επιστήμη και την ανθρωπότητα το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb. Μία ημέρα μετά, η NASA και οι συνεργαζόμενες διαστημικές υπηρεσίες παρουσίασαν μια διαστημική φαντασμαγορία, μια σειρά από εντυπωσιακές εικόνες που κατέγραψε το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο που έχει κατασκευαστεί ποτέ.
Θα πρέπει να αρχίσουμε να αναζητάμε εξωγήινους όχι με βάση τη χημεία αλλά τα πιθανά πρότυπα συμπεριφοράς που σχετίζονται με τη ζωή
Επιλέγων ή Συντάκτης Τρύφων Μπεκετιάδης
Η ανθρωπότητα μπορεί να ψάξει καλύτερα για εξωγήινους, μέχρι τώρα έκανε ένα αναμενόμενο λάθος. Αναζητούσαμε μόνο οικείες ή παραπλήσιες δομές.
Για δεκαετίες, οι αστρονόμοι που αναζητούν ζωή πέρα από τον πλανήτη μας είχαν μια σχετική απλή στρατηγική: «ακολουθούσαν» το νερό.
Το νερό είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για τη ζωή στη γη και καθώς έχουν ανακαλυφθεί χιλιάδες νέοι πλανήτες σε τροχιά γύρω από μακρινά άστρα, ο ενθουσιασμός ήταν πάντα μεγαλύτος για τους κόσμους που βρίσκονταν στις «κατοικήσιμες ζώνες» των ηλιακών συστημάτων τους - με άλλα λόγια, σε αποστάσεις από τα άστρα, στις οποίες το νερό θα μπορούσε να υπάρχει σε υγρή μορφή στην επιφάνεια των πλανητών. «Πολύ κοντά» το νερό θα εξατμιζόταν και «πολύ μακριά», θα πάγωνε στην επιφάνεια των κόσμων αυτών.
Σκοτεινή ύλη και μαύρες τρύπες ως δύο όψεις του ίδιου νομίσματος
Επιλέγων ή Συντάκτης Λάκης Ιγνατιάδης
Σ.Δ. Επειδή πιστεύουμε ότι κακό δεν κάνει αν οι πολίτες έχουν μία ιδέα των στοιχειωδών κατακτήσεων της επιστήμης σε όσα περισσότερα πεδία της γίνεται, γι'αυτό επιλέγουμε και αναρτούμε κάποια άρθρα και βίντεο που συνεισφέρουν προς αυτήν την κατεύθυνση. Να, λόγου χάρη, στην εποχή μας το να μην είναι έχει μία ιδέα, όσο πιο απλή γίνεται, ένας τυχαίος σύγχρονος άνθρωπος για τις μαύρες τρύπες και τη σκοτεινή μαύρη ύλη και ενέργεια, κατά την γνώμη μας αυτή η έλλειψη συνεσφέρει στη δημιουργία μίας φτώχειας και ως γνωστόν η οποιαδήποτε φτώχεια αφαιρεί από τη ζωή όχι μόνο του κάθε πολίτη αλλά και στην γενικότητά της.
Ενα νέο μοντέλο εξηγεί την κοινή προέλευση της σκοτεινής ύλης και των μαύρων τρυπών στο Σύμπαν. Βασίζεται σε μια πολυσυζητημένη αλλά ανεπιβεβαίωτη εικασία του μεγάλου αστροφυσικού Stephen Hawking, που εξηγεί την παρουσία των γιγάντιων μαύρων τρυπών και της σκοτεινής ύλης χωρίς να επικαλεστεί άγνωστα και επιπρόσθετα στοιχειώδη σωματίδια ή μια νέα Φυσική.