Στις 4 Οκτωβρίου του 1974 η Anne Sextonφόρεσε το παλιό γούνινο παλτό της μητέρας της, πήρε ένα ποτήρι βότκα και πήγε στο γκαράζ. Μπήκε στο αυτοκίνητο, έβαλε μουσική και άναψε τη μηχανή - περιμένοντας καρτερικά να τη σκοτώσει το γκάζι. Δεν άφησε κανένα σημείωμα.«Το Είδος Της» είναι ένας μονόλογος εμπνευσμένος από τη ζωή και την ποίηση της Aμερικανίδας ποιήτριας Anne Sexton(1928-1974).

H Μάρω Παπαδοπούλουπου γράφει, σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί στην παράσταση αυτή, αναφέρει χαρακτηριστικά στo www.tospirto.net: «Είναι ένα κείμενο που συνέθεσα και που αντλεί υλικό από την ποίηση και τη ζωής της Αμερικανίδας ποιήτριας Anne Sexton (1928-1974). Πρόκειται για κομβικά γεγονότα που βίωσε, πρόσωπα που την σημάδεψαν και φυσικά την ίδια της την ποίηση. Υπάρχουν αυτοτελή ποιήματα της που ακούγονται αλλά και μεμονωμένοι στίχοι που μπλέκονται με την αφήγηση. Ο μουσική της παράστασης είναι εν πολλοίς ακούσματα της ίδιας της Sexton.Έχει ειπωθεί για την Anne Sexton ότι "κατάφερε να φέρει το θέατρο στην ποίηση και την ποίηση στο θέατρο". Είναι αυτό και για μένα ένα βασικό σκηνικό στοίχημα. Όχι όμως μόνο αυτό. Δεν είναι ο σκοπός να παρουσιαστεί απλά μια βιογραφία. Η παράσταση αναζητά την γυναικεία ταυτότητα, μέσα από τους ρόλους της που πολλές φορές μπορεί να είναι επώδυνοι. Όλες οι γυναίκες είμαστε κόρες, ερωμένες, σύζυγοι, μητέρες, ή κάτι απ’ όλα αυτά. Και ίσως και εν δυνάμει θεραπευομενες…»

Τι σας γοητεύει ιδιαίτερα στην προσωπικότητα της Anne Sexton;
Πράγματι ήταν μια γοητευτική προσωπικότητα. Μία ξεχωριστή γυναίκα. Πρώτα απ’ όλα με τράβηξε σε αυτήν ο τρόπος γραφής της αλλά και η θεματολογία της ποίησης της. Όσο την ανακάλυπτα, εκτός από την φυσική της ομορφιά, θαύμασα το γεγονός ότι βρήκε τρόπο να παλέψει την ψυχική ασθένεια μέσα από τον δρόμο της δημιουργίας. Ότι παθιάστηκε με αυτό. Ότι τόλμησε να γράψει με αμεσότητα, θάρρος, ελευθερία, τρυφερότητα, αυτοσαρκασμό, θίγοντας θέματα ταμπού όπως τα παιδικά τραύματα, η γυναικεία σεξουαλικότητα, οι εμπειρίες των ψυχιατρικών κλινικών, η μεταφυσική σχέση με το Θεό και πολλά αλλά. Όπως είχε πιει η ίδια «πήρε το ρίσκο να γελοιοποιηθεί, άνοιξε την πόρτα και εισήλθε στον εαυτό της». Είχε την αύρα μιας σταρ χωρίς ποτέ να προσποιείται. Ήταν όμως και ένα μικρό κορίτσι που στην πραγματικότητα όλη του τη ζωή αναζητούσε αγάπη και αποδοχή.

«Το είδος της». Τι συμβολίζει / εννοεί ο τίτλος του έργου;
Πρόκειται για τον τίτλο ενός ποιήματός της, «Her Kind» στα αγγλικά. Είναι ένα ποίημα ταυτότητας μπορεί να πει κανείς. Άρχιζε πάντα με αυτό τις δημόσιες αναγνώσεις της, η οποίες έμεναν αξέχαστες και καθήλωναν το κοινό, ή το έκαναν να γελάει, μιας και το χιούμορ της ήταν απαράμιλλο. Άρχιζε την ανάγνωση λέγοντας: «Θα ξεκινήσω με ένα ποίημα που περιγράφει τι είδους ποιήτρια είμαι, τι είδους γυναίκα είμαι, όποτε αν δεν σας αρέσει μπορείτε να φύγετε πριν συνεχίσω…». Ένας του στίχος λέει: «…μια τέτοια την παρεξηγούν, έχω υπάρξει όν του είδους της…»

Πώς λειτούργησε στην Anne Sexton η δύναμη της συγγραφής και της ποίησης;
Όπως έχουν πει, με τη γραφή η Sexton κέρδισε 17 επιπλέον χρόνια ζωής. Το γράψιμο ήταν το αντίβαρο στην έλξη που της ασκούσε ο θάνατος. Ήταν ο πολύ προσωπικός της δρόμος για να εκφράσει όλα όσα συσσωρεύονταν μέσα της και προέρχονταν από τις δύσκολες οικογενειακές σχέσεις, τα μοιραία πρόσωπα και γεγονότα της ζωής της, τα πάθη και τις εξαρτήσεις της, αλλά ταυτόχρονα και όλα τα φωτεινά και ελπιδοφόρα κομμάτια της ψυχής της. Η γραφή πήγαινε χέρι-χέρι με την ψυχοθεραπεία. Όμως η ίδια θεωρούσε πολύ σημαντικό αυτό που έκανε. Έλεγε στον γιατρό της: «Δεν με νοιάζει αν είμαι τρελή για πάντα, αρκεί να γράφω καλά.» Και πάλευε για αυτό.

Πού αγγίζει η παράσταση αυτή το σήμερα;
Νομίζω ότι τα ζητήματα ύπαρξης, δημιουργίας, σχέσεων, είναι διαχρονικά και πάντα επίκαιρα.

Πώς αισθάνεστε εσείς προσωπικά που την ενσαρκώνετε;Βρήκατε κοινά σημεία;
Φυσικά ένας από τους λόγους που διάλεξα να μπω σε αυτή την δύσκολη αλλά και γοητευτική δημιουργική περιπέτεια ήταν σημεία ταύτισης με τις εμπειρίες της Sexton. Η συνειδητοποίηση στο πόσο καθοριστικές είναι οι οικογενειακές σχέσεις στη ζωή και κυρίως η ιδιαίτερη και πολλές φορές δύσκολη σχέση μητέρας-κόρης. Κάποιες τρυφερές σχέσεις κοριτσιών με πιο ηλικιωμένες γυναικείες φιγούρες του οικογενειακού περιβάλλοντος (γιαγιάδες, θείες…) O τρόπος να ερωτεύεσαι, παθιασμένα αλλά και με μια συνεχή βαθιά αναζήτηση - έλλειψη αγάπης και αποδοχής. Οι συνέπειες των ψυχικών διαταραχών για έναν άνθρωπο και το περιβάλλον του. Η εμπειρία της ψυχοθεραπείας και η αναζήτηση απαντήσεων για τον εαυτό. Το γράψιμο ως έκφραση αλλά και ως «ψυχική ανακούφιση».

Η Anne Sexton γεννήθηκε στη Μασαχουσέτη το 1928. Στα 28 της, ήδη μητέρα 2 μικρών κοριτσιών, υπέστη νευρικό κλονισμό κι αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει. Ο γιατρός της Δρ. Μάρτιν Όρν, την ενθάρρυνε, να κάνει κάτι δημιουργικό. Ξεκίνησε να γράφει στα τριάντα της. Έτσι ξεκίνησε η περιπέτεια της γραφής και της θεραπείας. Η περιπέτεια μιας πλούσιας ζωής με συνεχή αναζήτηση αγάπης και αποδοχής. Γράφτηκε σε σεμινάρια ποίησης και άρχισε να εκδίδει. Γνωρίστηκε μεταξύ άλλων και με τη Σύλβια Πλαθ με την οποία έγιναν στενές φίλες. Οι δυο ποιήτριες αλληλοεπηρεάστηκαν. Η Sexton επιχείρησε ένα βαθύ σκάψιμο στις επώδυνες εμπειρίες της παιδικής της ηλικίας αλλά και των γεγονότων της ζωής της. Η «εξομολογητική ποίηση» (confessional poetry) υπήρξε ο ιδιαίτερος δρόμος της Sexton. Κατόρθωσε όσο ζούσε να γίνει μια από τις ποιητικές διασημότητες της εποχής της, εκδίδοντας ποιητικές συλλογές, κερδίζοντας υποτροφίες και διδάσκοντας σε μεγάλα πανεπιστήμια. Το 1967 κέρδισε το Βραβείο Πούλιτζερ. Πάντα όμως προσπαθούσε να ισορροπήσει ανάμεσα στην προσωπική της ζωή κα τη δημιουργία, με φόντο την ψυχική ασθένεια και τις θεραπείες.Στις 4 Οκτωβρίου 1974 η Anne Sexton έδωσε τέρμα στη ζωή της.

Η τελευταία της συλλογή εκδόθηκε μετά το θάνατό της και είχε τίτλο: «Η Φριχτή Κωπηλασία προς το Θεό» και προήλθε από τη συνάντησή της με έναν ιερέα, ο οποίος της είπε: «Ο Θεός είναι στην γραφομηχανή σου».

Ταυτότητα της παράστασης:Κείμενο - Ερμηνεία - Σκηνοθεσία: ΜΑΡΩ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ. Μετάφραση ποιημάτων: ΔΗΜΗΤΡΑ ΣΤΑΥΡΙΔΟΥ. Επιμέλεια Κίνησης: ΜΑΡΙΑ ΚΟΛΙΟΠΟΥΛΟΥ. Μουσική επιμέλεια: ΜΑΡΩ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ. Σκηνικός χώρος-αντικείμενα: ΜΑΙΡΗ ΤΣΑΓΚΑΡΗ. Φωτισμοί: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Δημιουργικοί Συνεργάτες: ΣΠΥΡΟΣ ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΣ – ΜΠΑΜΠΗΣ ΓΑΛΙΑΤΣΑΤΟΣ. Βοηθός σκηνοθέτη: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΣΤΑΥΡΟΥ. Κουστούμι: FRANCESCO INFANTE. Επιμέλεια Μαλλιών: ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΜΠΑΚΑΚΗΣ. Σχεδιασμός ήχου – εφέ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΙΣΙΔΩΡΟΥ. Trailer: ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΥΡΟΜΟΥΣΤΑΚΟΣ. Μουσική τίτλων trailer: Yiannis Papanastasiou Quartet. Φωτογραφίες: ΧΑΡΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΔΗΣ

FAUST THEATER: Καλαμιώτου 11 & Αθηναϊδος 12, Μοναστηράκι. Πρεμιέρα: 16 Φεβρουαρίου 2019. Παραστάσεις: Κάθε Σάββατο & Κυριακή στις 18:00. 12 € γενική είσοδος, 10 € μειωμένο - φοιτητικό, 5 € ατέλειες - ανέργων

Βίντεο: https://youtu.be/y8Rcytm0zus

Γεωργία Οικονόμο