Γιάννης Πανταζόπουλος. Η ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών και συγγραφέας μιλά, με αφορμή το νέο της βιβλίο, για τον «ορατό και αόρατο ρατσισμό», τους βολικούς εθνικούς μύθους αλλά και τον «ακροδεξιό ανδρισμό από ατσάλι».

Η συγγραφέας και ομότιμη καθηγήτρια του ΕΚΠΑ, Άννα Φραγκουδάκη, ανήκει στις εμβληματικές μορφές του χώρου των κοινωνικών επιστημών στην Ελλάδα. Με το επιστημονικό της έργο και τις μεταρρυθμιστικές της παρεμβάσεις άνοιξε νέους ορίζοντες στον χώρο της εκπαίδευσης αλλά και στο ακανθώδες πεδίο των διακρίσεων, του ρατσισμού και των ανισοτήτων στην κοινωνία μας.

Τη συναντώ στο σπίτι της με αφορμή την κυκλοφορία του τελευταίου της βιβλίου που φέρει τον τίτλο «Ορατός και αόρατος ρατσισμός τον 21ο αιώνα - Η δυτική μυωπία, η ισχύς του σεξισμού και η άρνηση του αντισημιτισμού» το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια.

Χαρίλαος Τρουβάς. Ο ΜΑΝΟΣ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ ΚΑΙ Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΞΑΡΧΑΚΟΣ είναι δύο συνθέτες που πολύ αγαπήθηκαν από την αριστερά, αν και δεν είχαν ποτέ οργανωτική σχέση με κανένα κομμάτι της. Ο μεν πρώτος δεν πολιτεύτηκε ποτέ με κανένα κόμμα και ίσως ποτέ κανένα τραγούδι του δεν ακούστηκε σε συλλαλητήρια, απεργίες, καταλήψεις. Τραγούδια του δεύτερου, ιδίως αυτά με τον Ξυλούρη, ακούγονται ακόμα και σήμερα σε τέτοιες περιστάσεις, αν και ο ίδιος επί σειρά ετών πολιτεύτηκε με τη Νέα Δημοκρατία. Αλλού ο δημιουργός, αλλού το έργο του.

Το ΚΚΕ είναι ένα κόμμα που πολύ αγαπά το τραγούδι, και περισσότερο απ' όλα τα είδη το έντεχνο λαϊκό. Δεν είναι λίγες οι φορές που σε εκδηλώσεις του κόμματος ή της Νεολαίας έδωσαν το «παρών» ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Γιάννης Μαρκόπουλος, ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Χρήστος Λεοντής και, παλιότερα, ο Μάνος Λοΐζος. 

Χαρίλαος Τρουβάς. Μια απ' τις πιο δυνατές συναυλίες που παρακολούθησα τον τελευταίο καιρό ήταν μια πρόβα στο σπίτι του Γιώργου Γεωργόπουλου, με τον ίδιο στο μπουζούκι και δυο γνήσιες, άφθαρτες λαϊκές φωνές στην ερμηνεία, τον Λάμπρο Βασιλείου και τη Μαρία Ρηγοπούλου. Άκουσα τραγούδια που δεν είχα ξανακούσει ποτέ live, όπως το «Γέλα, κυρία μου» του Κώστα Καφάση και το «Όχι, θα κάτσω να σκάσω» της Λίτσας Διαμάντη, κι άλλα λαϊκά που δεν είχα ξανακούσει ή δεν τα θυμόμουν.

Σε μια εποχή που ζούμε τη δεύτερη αναβίωση του ρεμπέτικου, που νοσταλγούμε το σκυλάδικο ως κάτι καλτ και που το έντεχνο λαϊκό έχει νοθευτεί με το έντεχνο σκέτο, το συγκεκριμένο πρόγραμμα μού ακούστηκε ως μια καλλιτεχνική πρόταση που λείπει απ’ τη νυχτερινή Αθήνα. Μια πρώτη παρουσίασή του θα απολαύσουμε στις 19 Ιανουαρίου στο ΙΛΙΟΝ Plus.

Μετά την πρόβα είχα πολλά να ρωτήσω τον Γιώργο Γεωργόπουλο, εμπνευστή του προγράμματος.

Βασιλική Τζεβελέκου. Ο Γιάννης Χαμηλάκης, καθηγητής αρχαιολογίας και νεοελληνικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Μπράουν των ΗΠΑ, δηλώνει αποκλειστικά στην «Εφ.Συν.» πως είναι λανθασμένος ο τρόπος που διαχειρίζεται το θέμα η ελληνική κυβέρνηση και ταυτόχρονα υπονομεύει το κίνημα της αποαποικιοποίησης των μουσείων διεθνώς.

Τις πρώτες έξι ημέρες του καινούργιου χρόνου, τα δημοσιεύματα στον βρετανικό Τύπου είναι καθημερινά πλέον και όλα, με περισσότερες λιγότερες ή απόλυτες ανακρίβειες, εστιάζουν στις προχωρημένες συζητήσεις μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και του Βρετανικού Μουσείου για επαναπατρισμό ορισμένων Γλυπτών του Παρθενώνα με τη μορφή δανείου και με αντάλλαγμα ακόμα και αμετακίνητες αρχαιότητές μας. Θέλουν να πείσουν, δε, ότι μια τέτοια «λύση» είναι επωφελής για τις δύο πλευρές κι ας παραβιάζει την εθνική γραμμή της Ελλάδας στον αγώνα της επιστροφής των Γλυπτών καθώς σημαίνει ότι αναγνωρίζει στους Βρετανούς την κυριότητα και ιδιοκτησία των κλεμμένων από τον Ελγιν αρχιτεκτονικών μελών του Παρθενώνα.

Από τον καιρό που συνειδητοποιήσαμε ότι δεν θα έχουμε καλά «ξεμπερδέματα» με τον ρυγχοφόρο και οι απώλειες των ξενόφερτων κατά γενική ομολογία φοινικοειδών στους αστικούς κήπους αλλά και το δημόσιο πράσινο ήταν αναρίθμητες, άρχισε να μας απασχολεί το ερώτημα: «και στη θέση του φοίνικα που είχα, τι βάζω;». Η ερώτηση αυτή, εύλογη, δείχνει ότι το κοινό, όντας πλέον περισσότερο ευαισθητοποιημένο από ότι πριν, έρχεται να ζητήσει από τον Γεωτεχνικό, τον Κηποτέχνη, μια πραγματική λύση, βιώσιμη, αισθητικά αποδεκτή, ιστορικά σημαντική και φυτοτεχνικά εύκολη σε χειρισμούς.

Καταιγισμό εξελίξεων προμηνύονται στα 2/3 των δήμων της χώρας, όπου οι διοικήσεις δεν διαθέτουν την απόλυτη πλειοψηφία, μετά και την καθαρογραφή της απόφασης του ΣτΕ που κρίνει αμετάκλητα αντισυνταγματικές τις διατάξεις του νόμου Θεοδωρικάκου, για τη συγκρότηση και τις αρμοδιότητες των επιτροπών Οικονομικών και Ποιότητας Ζωής. Η απόφαση αναμένεται να αναρτηθεί την ερχόμενη Δευτέρα και το υπουργείο Εσωτερικών πλέον είναι υποχρεωμένο να προχωρήσει σε «διορθώσεις» του νόμου ή να επαναφέρει το νόμο Κλεισθένη, που η κυβέρνηση της ΝΔ είχε, αντισυνταγματικά όπως έχει πια αποφανθεί το ΣτΕ, αντικαταστήσει με το νόμο 4623/2019.

Δήμητρα Τριανταφύλλου. Πώς σχετίζεται η χιονοθύελλα «Ελιοτ» με τα θερμά Χριστούγεννα στην Ευρώπη και την εξίσου θερμή Πρωτοχρονιά που έρχεται; Οι ειδικοί εξηγούν στην «Κ» τον μηχανισμό ντόμινο της κλιματικής αλλαγής, από τη μια πλευρά του πλανήτη στην άλλη.

Ήταν μια αντίθεση που έκανε τους πάντες να στρέψουν το βλέμμα στα δύο άκρα – από τη μια, το πολικό ψύχος της χιονοθύελλας «Ελιοτ» και από την άλλη πλευρά πλευρά του Ατλαντικού, τα «ανοιξιάτικα» Χριστούγεννα της Ευρώπης. Η χιονοθύελλα «Ελιοτ», η οποία βύθισε τις ΗΠΑ σε ένα τετραήμερο πολικό ψύχος, με θερμοκρασίες που έφθασαν έως και τους -47,2 βαθμούς Κελσίου, χαρακτηρίστηκε «ιστορική».

 Πολλές φορές κατά τη διάρκεια του φαινομένου, που οδήγησε στο θάνατο 60 ανθρώπους, οι κυβερνώντες των Πολιτειών, αποκάλεσαν αυτό που συνέβαινε από τις 21 έως τις 25 Δεκεμβρίου ως «πόλεμο με τη μητέρα φύση».

Ηλίας Μαγκλίνης. Βρυξέλλες, Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2022. Καθώς περνάμε τις κεντρικές πύλες του Μποζάρ, αφήνουμε απέξω όλο τον θόρυβο του Qatargate που ζήσαμε απ’ το προηγούμενο απόγευμα. Στο βάθος, υπάρχει ένα σκοτεινό δωμάτιο. Πίσω από κάτι που μοιάζει με αραχνοΰφαντη κουρτίνα (αλλά που αποδεικνύεται ότι είναι μια πελώρια, διάφανη ηλεκτρονική οθόνη), διακρίνουμε την προβολή μιας μεγάλης, σταχτιάς πανσελήνου στον τοίχο.

 Περνώντας πίσω απ’ την παράξενη αυτή οθόνη, ένας υπάλληλος του μουσείου μάς οδηγεί στα περιστρεφόμενα σκαμπό που μας περιμένουν. «Θα πρέπει, όση ώρα διαρκεί το σόου, να είστε καθισμένοι σε αυτά τα σκαμπό», μας εξηγεί. «Πόση ώρα διαρκεί;» τον ρωτάμε. «Περίπου είκοσι λεπτά», αποκρίνεται και μας βοηθάει να φορέσουμε στο κεφάλι τη συσκευή της εικονικής πραγματικότητας (VR). Την ίδια στιγμή μάς δίνει και δύο μικρές συσκευές με ένα μικρό μοχλό που τις κρατάμε έχοντας περάσει το λουράκι απ’ τους καρπούς μας. «Θα τραβάτε αυτό τον μοχλό για να κινείστε», μας λέει. Να κινούμαστε; Μα αφού πρέπει να παραμείνουμε καθισμένοι στο σκαμπό. «Αυτό δεν έχει καμία σημασία», απαντά ο ευγενικός υπάλληλος.

Ο Σ. βγήκε με γρήγορο αλλά σταθερό βήμα από την παλιά γεωργιανή βίλλα και κατευθύνθηκε προς το αυτοκίνητό του. Το χιόνι έτριζε απαλά κάτω από τα πόδια του και αυτός ήταν σχεδόν ο μόνος ήχος που ακούγονταν στην χειμωνιάτικη νύχτα. Ο άλλος ήταν ένα απαλό θρόισμα, όπως αυτό που κάνουν οι φλόγες όταν καίνε το ξύλο στο τζάκι – μόνο που αυτό το θρόισμα δυνάμωνε σιγά σιγά μαζί με τις φλόγες που τώρα φαινόνταν καθαρά πίσω από το μοναδικό φωτισμένο παράθυρο της βίλλας. Μέχρι να φτάσει ο Σ. στο αυτοκίνητό του οι φλόγες είχαν ήδη κατακλύσει όλο τον χώρο και εξαπλώνοντας στα υπόλοιπα δωμάτια του ερημωμένου σπιτιού. Την στιγμή που ο Σ. έκλεινε την πόρτα του αμαξιού και έβαζε μπροστά την μηχανή, τα τζάμια του φλεγόμενου δωμάτιου έσπασαν με έναν κρυστάλλινο θόρυβο και ο φρέσκος αέρας που εισέρρευσε στο δωμάτιο προκάλεσε μια μικρή έκρηξη.

M.Hulot. Ένα τρίτο προσωπικό άλμπουμ που ασχολήθηκαν μαζί του ακόμα και άνθρωποι που δεν ακούνε ραπ και δύο συναυλίες με ρεκόρ εισιτηρίων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη ήταν αρκετά για να κάνουν τον ΛΕΞ τον καλλιτέχνη της χρονιάς. Ο ΛΕΞ ήταν όμως πάντα ψηλά στο ελληνικό ραπ και είναι πάντα ο ίδιος.

Το 2022 ήταν η αναμφίβολα η χρονιά του ΛΕΞ, όχι μόνο επειδή για τα μέσα, που ξαφνικά ανακάλυψαν ότι υπάρχει και είδαν στο πρόσωπό του το φαινόμενο του ελληνικού ραπ, έκανε διπλό ρεκόρ με τις συναυλίες του. Οι σχεδόν 25.000 θεατές που τον αποθέωσαν στην εμφάνισή του στη Νέα Σμύρνη, στο γήπεδο του Πανιωνίου στις 3 Ιουλίου, και οι περίπου 30.000 που γέμισαν το Καυτανζόγλειο Στάδιο στη Θεσσαλονίκη στις 21 Οκτωβρίου είναι νούμερα πρωτόγνωρα για ραπ συναυλία στην Ελλάδα, αλλά ο ΛΕΞ δεν κατάφερε μόνο αυτό.