Παίρνοντας λοιπόν αμπάριζα από αυτή την πρώτη καλή συνάντηση μαζί του, διάβασα μέσα στις επόμενες δεκαετίες και λίγα ακόμα από τα βιβλία του, που αν και δεν με συνεπήραν και παρόλο που ήταν δυσδιάβατα ένιωθα πως, απ'αυτά τουλάχιστον που καταλάβαινα, πλούτιζε το βλέμμα μου. 

Το θέμα είναι γιατί δεν πιστεύω την αισιόδοξη εκδοχή, ότι δηλαδή μπορεί, βιβλία παρόμοια με τον "Αόρατο Λεβιάθαν", το τελευταίο βιβλίο του Κ. Τσουκαλά, που βαριά βαριά τα διαβάζει τα σκέφτεται και τα συζητά ένα πολύ μικρό ποσοστό από το 15% περίπου των ενήλικων Ελλήνων που γενικώς διαβάζουν βιβλία, μπορεί να αλλάξει την περιρρέουσα πνευματική ατμόσφαιρα και την πολιτική συμπεριφορά όσων ενδιαφέρονται να έχουν τέτοια. Έχω στο μυαλό μου μια ατμόσφαιρα απ'αυτές που δύνανται να αλλάζουν προς το καλύτερο τα πράματα, τους ανθρώπους και τις σχέσεις τους. Δεν πιστεύω λοιπόν κάτι τέτοιο, παρόλο που έστω και λίγες φορές έχει συμβεί κάτι παρόμοιο στο παρελθόν, όπου βιβλία για λίγους τελικά συνεισέφεραν σε αλλαγές στη ζωή πάρα πολλών περισσοτέρων απ'αυτούς που τα διάβασαν. 

Να και μια αξεδιάλυτη αντίφασή μου. Γιατί λοιπόν, παρόλη λοιπόν την αμφιβολία που έχω για την επίδραση που μπορεί να έχουν τέτοια βιβλία, εν τούτοις θέλω να πιστεύω ότι αν ήμουν εκδότης θα τα εξέδιδα ακόμα κι αν ήξερα ότι θα είχα χασούρα; 

Ακολουθεί το σημείωμα του συγγραφέα που υπάρχει  στο οπισθόφυλλο του βιβλίου. Που ναι, με έφτιαξε για να το διαβάσω, αφού διέκρινα κάποια από τα ανήσυχα στοιχεία που με διατρέχουν, κάποιες εμπειρικές διαπιστώσεις μου που όμως δεν με πηγαίνουν παραπέρα, δεν μου προκαλούν επιθυμία για καμία ουσιαστική δράση, πέρα από τις συνηθισμένες εναντίον των ορατών ισχυρών, άπληστων και άδικων.

Το βιβλίο αυτό αποπειράται να συνθέσει τις πολλαπλές και εν πολλοίς αντιφατικές συνιστώσες του τρέχοντος ιστορικού γίγνεσθαι. Είναι προϊόν της συγκυρίας, δίχως όμως να επικεντρώνεται στη συγκυρία. Είναι ένα κείμενο για την πολιτική, δεν είναι όμως ένα ευθέως πολιτικό κείμενο. Εμπνέεται από συγκεκριμένες καταστάσεις, παραμένει όμως αφηρημένο και εκ πρώτης όψεως αποστασιοποιημένο. Επιχειρώντας να εκφράσει μιαν έτσι κι αλλιώς δυσεντόπιστη πραγματικότητα που μοιάζει να έχει ξεφύγει από κάθε έλλογο κοινωνικό, πολιτικό ή αξιακό έλεγχο, αρκείται στο να αναζητήσει τις μεγάλες γραμμές και συναρτήσεις που φαίνεται να επηρεάζουν την πορεία του κόσμου που μας περιβάλλει. Είναι ένα κείμενο που πραγματεύεται το αδιέξοδο.                                                                                          Η ύψιστη ίσως ειρωνεία του νεωτερικού πολιτισμού και ακόμα περισσότερο του Διαφωτισμού συνίσταται στο ότι επέτρεψε την έντεχνη απόκρυψη των πραγματικών εξουσιών πίσω από αδιαπέραστα πέπλα αδιαφάνειας. Στα πλαίσια αυτά ακριβώς δομήθηκε ένα υπό συνεχή εξέλιξη εξουσιαστικό σύστημα που, για πρώτη φορά στην Ιστορία, δεν «χρειάζεται» πια ούτε να παράγει χρησμούς ούτε να ομιλεί ούτε να αξιολογεί ούτε να εξηγεί ούτε καν να εκλογικεύει. Από τη στιγμή που μπορεί να αναγνωρίζεται ως η μόνη δυνατή ή ίσως και η μόνη νοητή πηγή ορατών, κατά τεκμήριον αξιόπιστων και πρακτικά υλοποιήσιμων «κανόνων», το «σύστημα» αυτό δεν φαίνεται ούτε να απειλείται από τους τυχόν αντιφρονούντες ούτε να πτοείται από τις οποιεσδήποτε εσωτερικές αντιφάσεις του.

 Σε αυτό ακριβώς αναφέρεται ο τίτλος του βιβλίου. Ο απρόσωπος και αόρατος Λεβιάθαν βρίσκεται παντού και πουθενά. Είναι απλώς ένα πανίσχυρο «σύστημα» που λειτουργεί σαν αυτόματο καλοκουρδισμένο «μηχάνημα» που θυμίζει εκείνο που περιγράφεται από τον Κάφκα στο διήγημα "Στη σωφρονιστική αποικία". Σε έναν κόσμο όπου κανείς πια δεν γνωρίζει και δεν εντέλλεται να γνωρίζει ούτε το «δέον» ούτε τα καθήκοντά του ούτε τα λάθη, τις παραλείψεις, τις αβλεψίες ή τα εγκλήματά του, το «μηχάνημα» -που ακούει στο όνομα «Σβάρνα»- δεν χρειάζεται να έχει δικές του επιθυμίες, επιδιώξεις ή υστεροβουλίες. Υπάρχει με μόνο στόχο να είναι σε θέση να εγχαράσσει στα σώματα των (αθώων ή ένοχων) «υπόδικων» την εντολή «τίμα τους ανωτέρους σου», που δεν είναι άλλοι από τους αόρατους, ανώνυμους, ίσως όμως και ανύπαρκτους χειριστές της ίδιας της εφιαλτικής μηχανής. Παρόλο που τα σώματα εξακολουθούν να ανήκουν σε ανθρώπους με σάρκα και οστά, όλοι είναι ριγμένοι στο έλεος μιας μετα-ανθρώπινης εξουσίας που ούτε αξίες επικαλείται, ούτε πηγή έχει, ούτε νομιμοποίηση χρειάζεται. Μιας αδέκαστα τυφλής εξουσίας που αρκείται απλώς στο να ασκείται, δηλαδή στο να "υπάρχει". 

Πατώντας  εδώ  θα σας εμφανιστεί μία παρουσίαση του βιβλίου από τον Θανάση Γιαλκέτση που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών στις 5.7 με τον τίτλο "Φως στο αόρατο και εξουσιαστικό σύστημα".

 Εδώ  θα σας εμφανιστεί μία συνέντευξη που παραχώρησε στην Μαρία Κατσουνάκη και δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή στις 17.2  με τον τίτλο "Δεν υπάρχουν κανονικές χώρες"

Κι  εδώ  σε ένα βίντεο (54') μία συζήτηση του Κ. Τσουκαλά με τον Μανώλη Πιμπλή που μεταδόθηκε στις 28.6 στην εκπομπή "Βιβλιοβούλιο" του Καναλιού της Βουλής

Τέλος  εδώ  για μία σύντομη παρουσίαση του βίου του και των έργων του στη βιβλιονέτ.