DRAPETOMANIA16
Ακόμα μία σημείωση από το νησί:
Αν ακολουθήσεις τα μυρμύγκια
πάντα θα φτάσεις σε κάτι τρομακτικό.
TRACTATUS
/ Φορές φορές είναι ιδιαίτερα δύσκολο/
να διατυπώσεις μία πληροφορία.
Οι υπεύθυνοι φύλαξης του μνημείου
του Άουσβιτς ανακοίνωσαν ότι είναι
αναγκασμένοι να κλείσουν τον χώρο
για καθαρισμό και συντήρηση επειδή
οι υπογραφές των επισκεπτών έχουν
καλύψει τους τοίχους ως εκεί που φτάνει
ανθρώπινο χέρι και σβήνουν σταδιακά
τα σκαλισμένα ονόματα και τα τελευταία λόγια
των θυμάτων.
ΑΣΤΙΚΟΙ ΜΥΘΟΙ
ΣΚΥΛΟΣ
Ο Ντεκάρτ είναι λιγότερο γνωστός
για την μελέτη του πάνω στον πόνο.
Είναι ο πρώτος που υποψιάστηκε
ότι ο πόνος μεταφέρει κάποιο μήνυμα.
Διασώζεται ένα σχέδιό του που απεικονίζει
το ανθρώπινο ον με το ένα πόδι μες την φωτιά
και τα υποδόρια κανάλια του πόνου
που οδηγούν ίσια στον εγκέφαλο.
"Αν όλα είναι δίκτυα ποια είναι η αράχνη;"
Παραδόξως η παραπάνω ερώτηση
δεν προέρχεται από κάποιο θεολογικό σύγγραμα
αλλά από μία μετα-ανάλυση επιδημολογίας.
Από θρησκευτική άποψη η λεγόμενη πτώση μας
ήταν πιθανόν άρνηση ακινησίας.
Δεν είναι δηλαδή που φάγαμε το μήλο,
είναι που δεν γίναμε δένδρα.
Για μία τόσο δα ανεξαρτησία στον χώρο
για μία, ας πούμε, βόλτα ως την θάλασσα
μας φορτώθηκε ολόκληρο το σχολείο
με το πόδι στην φωτιά.
Τέλος πάντων ένας θεός vegan
θα ήταν κάπως προτιμότερος.
Ακόμα και τα πλάσματα της φαντασίας
στριμώχνονται σ'αυτό το αδιέξοδο.
Εδώ εισάγω τον ερεβόσκυλο
το ον που πάσχει από βάθος.
Ο κόσμος τον καλύπτει με το δέρμα του,
του επιβάλλει επιφάνειες
τον εστιάζει.
Σκίζεται να αποδείξει πως υπάρχει.
Σκέφτομαι και τον Δημήτρη
που καθαρίζει τα αίματα.
Αυτό το ζώο- λέει-
ασταμάτητα κυριολεκτεί.
Όταν έπεσε το μάτι μου στην ποιητική συλλογή Drapetsomania, ως Δραπετσωνίτης την αγόρασα δίχως δεύτερη σκέψη. Μετά πρόσεξα ότι διάβασα λάθος, ο σωστός τίτλος ήταν Drapetomania. Έλα όμως που όχι μόνο δεν το μετάνιωσα, αλλά αισθάνθηκα τρεις φορές τυχερός. Ο πρώτος λόγος ήταν πως από μικρός ήθελα να ερωτευτώ μία Γιάννα και παρόλο που είναι πια ανέφικτο εξακολουθώ να το θέλω. Από την άλλη το όνομα Μπούκοβα ερέθισε την εύκολη φαντασία μου που με έτρεξε σε ένα τόπο καφτό και συναρπαστικό. Έτσι όταν έμαθα ότι η Βουλγάρα ποιήτρια Γιάννα Μπούκοβα ζει από το '94 στην Αθήνα θεώρησα ότι ήμουν τυχερός.
Όταν μάλιστα είδα μια παλιά φωτογραφία της ένιωσα δυο φορές τυχερός γιατί είναι ένα πρόσωπο απ'αυτά που μου αρέσουν, που κινούνται στα σύνορα της αχνής ποίησης και της φλεγόμενης σωματικότητας. Να κάτι που φανερώνεται και στο λόγο που την έκανε να επιλέξει τον τίτλο της συλλογής της. Drapetomania - μία ψυχική νόσος στην οποία η ιατρική των λευκών, απέδιδε την τάση των μαύρων σκλάβων να δραπετεύουν από τις φυτείες.
Πίνοντάς τα γουλιά γουλιά στον μήνα της καραντίνας απόλαυσα τα ποίηματά της στο εδώ και τώρα όπως και στο μετά κι αλλού. Είναι ενδιαφέροντα ποιήματα που παίζουν σε καινούργια για μένα γήπεδα, φέρνοντας με ήπιο και γλυκό τρόπο τα πάνω κάτω. Ποιήματα που βουτώντας στις ζωές κάποιων επιστημόνων και σε παράπλευρες κατακτήσεις τους σε συμβάντα παράδοξα και σε σκόρπιες πληροφορίες, υπονομεύουν κλισέ και φτιάχνουν με λέξεις ψηφίδες κομμάτια της περιρρέουσας ατμόσφαιρας της εποχής μας. Όχι της τηλεοπτικής και της κανονικής, αλλά αυτής που τις ώρες της κούρασης, της βαρεμάρας και προπάντων όταν τα έχουμε παίξει, υποψιαζόμαστε ότι υπάρχει, παρόλο που δυσκολευόμαστε να την διακρίνουμε. Διάσπαρτες ψηφίδες μιας ζάπινγκ πραγματικότητας σχεδόν σχιζοφρενικής, ψηφίδες ενός βίου που εδώ πατά κι εκεί βρίσκεται, αλλά και που πάλι ματαίως βυθίζεται στα κοινωνικά δίκτυα μπας κι εντοπίσει μια λάμψη από το πρόσωπό του.
Με λίγα λόγια η Drapetomania είναι για μένα μια σοβαρή προσπάθεια άρθρωσης μιας ανοικτής ποίησης που αντλεί από αντιποιητικά πεδία, σύμφωνα με τους έως τώρα κανόνες αυτής που θεωρείται πετυχημένη ποίηση. Που παίρνοντας φόρα δραπετεύει από το παρελθόν κι επιστρέφει στο παρόν με δύναμη από το μέλλον. Ο λόγος λοιπόν που αισθάνθηκα τρεις φορές τυχερός είναι που ήρθα σε επαφή με μία ποίηση που με ταξίδεψε στα ξένα των άλλων και με έκανε αληθώς να τα αισθανθώ σαν δικά μου και τούμπαλιν. Στο ίδιο πνεύμα και το εξώφυλλο, που με μια γρήγορη πρώτη ματιά νόμισα πως ήταν ένας πίνακας δένδρων με τις ρίζες του, ενώ είναι μία ζωγραφική αποτύπωση του πατέρα της σύγχρονης νευροεπιστήμης Iσπανού Santiago Ramon y Cajal ( 1852-1934) των νευρώνων του εγκεφάλου.
Η Γιάννα Μπούκοβα είναι δίγλωσση ποιήτρια, πεζογράφος και μεταφράστρια γεννημένη στη Βουλγαρία. Ζει στην Αθήνα και είναι μέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού ποίησης ΦΡΜΚ. Εχει εκδώσει στα ελληνικά τη –μεταφρασμένη σε δώδεκα γλώσσες– ποιητική συλλογή «Ο ελάχιστος κήπος» (Ικαρος, 2006). Το νέο ποιητικό βιβλίο της «Drapetomania» γράφτηκε στα ελληνικά (Μικρή Αρκτος, 2018).
