ανάμεσα σ' ένα Τούρκο, σ' ένα Πακιστανό και σ' έναν γύφτο, ποιος αμφιβάλλει πως θα απαντούσε " όποιον θέλει η κόρη μου, εκτός φυσικά από τον γύφτο";

 Υπάρχει μία απορία στο κοινό που ζει από μακριά τα ρατσιτικά μίση. Αυτή: υπάρχουν κάποιοι από τους οποίους οι γύφτοι νοιώθουν ανώτεροι; Γιατί κάποιοι θα υπάρχουν μιας και είναι ίδιον του ανθρώπου να ψάχνει να βρει έναν συνάνθρωπό του ή μία ομάδα ή έναν λαό, από τον οποίον να αισθάνεται από χέρι, έστω και λίγο, ανώτερος. Αν όμως δεν υπάρχει για τους γύφτους, μήπως αυτό πάει να πει πως στην πράξη οι γύφτοι είναι ανώτεροι όλων μας; Οι λόγοι που κάθε φορά κατασκευάζουμε τους κατώτερούς μας, ποικίλλουν, αλλά τα αποτελέσματα είναι πάνω κάτω πάντοτε τα ίδια. Ο θεωρούμενος κατώτερος - ο υπηρέτης μας δηλαδή, ή ο σκλάβος μας και ενίοτε το κοροϊδάκι μας - θα αντιμετωπίζεται ως τέτοιος σε όλες τις πλευρές της κοινωνικής ζωής, αν και κάποιες φορές θα είναι αυτός ο δάσκαλος που θα βρίσκει μπροστά του  κι αναπάντεχα ο θεωρούμενος ανώτερος. Να τώρα ως παράδειγμα, οι Γερμανοί και Σια που θεωρούν όλους τους νοτιοευρωπαίους ένα μάτσο χάλια, τεμπέληδες, λαμόγια και παραδόπιστους. Έτσι οδηγήθηκαν να θεμελιώσουν μία υπερφίαλη ανωτερότητα - καβαλημένη υπεροψία λαϊκά - που τους οδήγησε να πιαστούν από την μύτη, κάνοντας μία γκάφα ολκής, αυτή στην Κύπρο.

Εν πάση περιπτώσει, τιμώ την παγκόσμια ημέρα κατά του ρατσισμού, ίσως και να σημαίνει, σε πρώτο πλάνο, τη συμφωνία μου στους αγώνες που διεκδικούν προοδευτικές νομοθεσίες, απ'αυτές που κατοχυρώνουν τα ατομικά δικαιώματα όλων. Σε βάθος έχει ενδιαφέρον αν σημαίνει επιπλέον πως ο κοινός παρανομαστής των δίποδων αυτού του πλανήτη, που είναι η ανθρωπίλα, είναι πάντοτε πιο μεγάλος και ισχυρός στην καθημερινή ζωή, όποιος και να είναι ο αριθμητής του καθενός. Λιανά: δηλαδή, πως είμαι ανοιχτός να κάνω φίλο, να ερωτευτώ, να αγωνιστώ, να συνεργαστώ, να υποστηρίξω, να παίξω και να ανοιχτώ σε οποιονδήποτε με φέρνει στην κατάσταση αυτή, ανεξάρτητα από τη φυλή που ανήκει, το χρώμα του δέρματός του, τη γλώσσα που μιλάει και τη θρησκεία του - αν έχει. Η αλήθεια είναι πως να το γράφεις αυτό είναι εύκολο, στην πράξη όμως όποτε συμβαίνει, ιδιαίτερα σε κλειστές κοινωνίες όπως η δικιά μας, μοιάζει σαν θαύμα. Από εκείνα τα θαύματα όμως που αποδεδειγμένα και παρόλη τη δραματικότητά τους, κάνουν όλους τους εμπλεκόμενους καλύτερους. Το έχουν νοιώσει και οι ποιητές πως συμβάντα σαν αυτά μας φανερώνουν τον κόσμο ως την λάμψη ενός τριαντάφυλλου με άρωμα ψυχής τις στιγμές που τον βιώνουμε σαν απόλυτο σκοτάδι.  

κι ένα για την ποίηση

................................................

................................................

Πού μπορούμε να δούμε;  Ο έρωτας κάποτε

ανέτρεψε την ισσοροπία, όμως τώρα έχει σκιαστεί αόρατος,

αν και αινιγματικά παρών, κάπου εδώ κοντά.

Γνωρίζουμε, ωστόσο, πως δεν μπορεί να συμπιεστεί

ανάμεσα σε δύο συνεχόμενες στιγμές, πως οι μαίανδροί του

δεν οδηγούν παρά σε άλλους παραποτάμους

και πως αυτοί εκβάλλουν σε μία ασαφή

αίσθηση ενός πράγματος που θα παραμείνει άγνωστο

αν και είναι πιθανό ο καθένας μας 

να γνωρίζει τι είναι και να είναι σε θέση

να το μεταδώσει στον άλλον. Όμως η έκφραση

που φέρουν μερικοί, σαν σημάδι, κάνει κάποιον

να θέλει να προχωρήσει, αγνοώντας την προφανή

αφέλεια της προσπάθειας, αδιαφορώντας 

για το ότι κανείς, δεν ακούει, αφού το φως

άστραψε στα μάτια τους μια για πάντα

και είναι παρόν, αναλλοίωτο, μία διαρκής παρεκτροπή,

ακοίμητο κι άφωνο. Αν δούμε το ζήτημα επιφανειακά,

κανένας λόγος δεν θα υποχρέωνε τον έρωτα

να εστιάσει στο φως αυτό, 

ή την πόλη που χάνεται με τα ωραία της προάστια

σ'ένα διάστημα όλο και πιο ασαφές, πιο απροσδιόριστο,

να ερμηνευτεί ως το στήριγμα της εξέλιξής της,

το καβαλέτο πάνω στο οποίο το δράμα εκτυλίχτηκε 

για δική του ικανοποίηση και ως το τέλος των ονείρων μας,

τέτοιο που δεν μπορούσαμε να φανταστούμε, 

σ'ένα φθαρμένο χάραμα με την ζωγραφισμένη υπόσχεση

να προβάλλει σαν εγγύηση, σαν δέσμευση,

αυτή η ασαφής, μη προσδιορίσημη ώρα της ημέρας, 

κρύβει το μέρος που συνέβη

και δεν μπορούμε να επιστρέψουμε

σ'όλες αυτές τις αντικρουόμενες δηλώσεις, στις διαλείψεις της μνήμης

των βασικών μαρτύρων. 

.................................................

.........................................................

Απόσπασμα από το ποίημα τουαμερικάνου  Jonh ASHBERY " Αυτοπροσωπογραφία σε κυρτό κάτοπτρο" που εκδόθηκε το 1975 και μεταφράστηκε το 1995 στα ελληνικά από τον Χάρη Βλαβιανό.

.