Πρώτα απ’ όλα, αυτά με τις κηδείες είχαν να κάνουν καθαρά και μόνο με εμπόριο, δεν έχουν καμία σχέση με την ουσία. Έχω πει σε πολύ δικούς μου ανθρώπους όταν πεθάνω να φυγαδεύσουν το πτώμα μου (είναι παράνομο, θα έμπαιναν φυλακή) για να με κάψουν κάπου κοντά σε θάλασσα και μετά να πετάξουν την στάχτη μου μέσα. Τους ξόρκισα να μην αφήσουν το πτώμα μου στην πολιτεία, που πρέπει να πληρώνεις για τα πάντα, δεν μπορείς ούτε να πεθάνεις!

Επίσης θεωρούσα τα μνημόσυνα (κόλλυβα κλπ) τυπολατρίες, άσκοπες κι ανούσιες, καθότι τον αποθανόν τίποτα από αυτά δεν τον αφορούν. Χέστηκε! Αυτά όλα τα κάνουμε για εμάς. Όπως επίσης το να πηγαίνεις στον τάφο το θεωρούσα ανούσιο για τον ίδιο λόγο, καθώς επίσης και επειδή ο νεκρός είναι παντού, τον έχεις δίπλα σου όπου κι αν είσαι με το που θα τον σκεφτείς.

Ένα άλλο επίσης που δεν άντεχα ήταν ο κόσμος που μαζεύεται στις κηδείες και στα μνημόσυνα, που δεν το κάνουν επειδή το θέλουν, αλλά για τον τύπο. Μετά την κηδεία του πατέρα μου, και λόγω αυτού, είχα πει στον αδελφό μου (καθότι ο μικρότερος από τα αδέλφια) όταν πεθάνω μην αφήσεις κανέναν από αυτούς τους τυχάρπαστους να έρθουν στην κηδεία μου. Μου λέει πώς θα το κάνω αυτό; Θα πεις σε όλους, λέω, ότι η Στεφανία μού είχε πει ότι στην κηδεία της θέλει να έρθουν ΜΟΝΟ όσοι ΕΚΕΙΝΗ αγαπούσε και σέβονταν. Επειδή, λέω, όμως οι άνθρωποι έχουν θράσος, όλοι θα θεωρήσουν ότι θα τους ήθελα και (άρα) ότι επιτρέπεται να έρθουν. Όταν λοιπόν δεις ότι κανείς δεν κάνει πίσω, θα το συνεχίσεις λέγοντας: είπε επίσης ότι αν κάποιος έρθει στην κηδεία της, ενώ Η ΙΔΙΑ δεν θα τον επιθυμούσε, θα βρικολακιάσει και θα πάει να τον βρει!!! Να δεις μετά λέω, για πότε όλοι θα κάνουν πίσω (καθότι με θεωρούν και ικανή!!) Αυτά με την τρέλα μου, συνεχίζω και κλείνω με το αγαπημένο μου θέμα, τους παπάδες. Τους θεωρούσα φαρισαίους, καθότι τους ενδιέφερε μόνο η κονόμα, και πώς γίνεται να πληρώνεσαι ρε φίλε για να δώσεις ευχή! (έχω κάνει του κόσμου τις φασαρίες μέχρι σήμερα).

Σωστά όλα, είναι όμως η μισή αλήθεια! Υπάρχει και η άλλη μισή…

Τι είδα σήμερα. Φτάνοντας στο νεκροταφείο ένιωσα μια ομορφιά, μια αίσθηση περίπου σαν αυτή που λέμε «νιώθω σαν στο σπίτι μου».

Αυτό δεν το ένιωσα μόνο τώρα, πάντα είχα μια αγάπη για τα νεκροταφεία. Όταν ήμουν έγκυος στον γιο μου ζούσα σε χωριό κι όταν ήμουν στεναχωρημένη πήγαινα βόλτα στο νεκροταφείο και απόλυτα ηρεμούσα (με την βούλα η τρελή του χωριού).

Σήμερα κατάλαβα γιατί νιώθω όμορφα εκεί. Δεν είναι η τοποθεσία (όπως μέχρι χθες πίστευα), ούτε η κατάνυξη, τα λιβανιστήρια, τα έντονα συναισθήματα που έχουν οι άνθρωποι που θρηνούν, αλλά το ότι είναι γεμάτο ψυχές!

Λέμε ότι μέχρι τα σαράντα η ψυχή τριγυρνάει στη γη. Αλλά και πιο γενικά, στην αρχή (γέννηση) και στο τέλος, βρίσκεσαι με το ένα πόδι εδώ και με το άλλο εκεί. Και ναι, οι ψυχές είναι παντού δεν είναι στο νεκροταφείο, αλλά οι νέο-αποθανόντες τριγυρνάνε εκεί που βρίσκονται τα κόκκαλά τους.

Να πούμε τώρα γιατί οι ψυχές που βρίσκονται εκεί προκαλούν την όμορφη αυτή αίσθηση.

Πριν λίγες ημέρες είχα δει τον πατέρα μου να με κοιτάει με ένα ιδιαίτερο χαμόγελο. Το οποίο αυτό χαμόγελο σήμαινε (ήταν σαν να μου έλεγε): 1. Μπορείς 2. Καταλαβαίνω τι περνάς 3. Έχεις δίκιο που νιώθεις ότι δεν μπορείς 4. Θα τα καταφέρεις 5. Είμαι συνέχεια εδώ μαζί σου, και μου έστελνε όλη αυτή την ενέργεια. Ένα χαμόγελο γλυκό, απερίγραπτο, που μου έβγαζε ότι ήξερε, ήταν σίγουρος, με πίστευε, με πρόσεχε, μου «φύσαγε» δύναμη.

Ε, αυτό το χαμόγελο έχουν όλες οι ψυχές που μας κοιτούν όταν πάσχουμε, όταν υποφέρουμε, όταν δεν μπορούμε. (Εκείνη την ίδια ημέρα, εκτός από τον πατέρα μου είδα όλες τις ψυχές να στέκονται πάνω από το κεφάλι όλων μας, οι αγαπημένοι αποθανόντες όλων μας, με το ίδιο χαμόγελο, και να λένε τα ίδια σε όλους, πιστεύω σε σένα, μπορείς, έχεις δίκιο που δεν αντέχεις, θα τα καταφέρεις, είμαι εδώ για σένα, σου στέλνω όλη μου την ενέργεια.)

Αυτό το χαμόγελο έχουν οι ψυχές στα νεκροταφεία, γι’ αυτό τέτοια αίσθηση πλημμυρίζει τον χώρο, αυτά τα χαμόγελα προκαλούν την ιδιαίτερη αυτή γαλήνη. Από την ομορφιά των ψυχών που τριγυρνάνε κοντά στο θαμμένο σώμα τους.

Το επόμενο. Το μνημόσυνο του μπαμπά μου το κάναμε στον οικογενειακό τάφο μιας φίλης, διότι τα κόκκαλα του πατέρα μου τα έχουμε πάει στην Πλαγιά, στο χωριό της Μυτιλήνης που γεννήθηκε, διότι αυτό εκείνος ήθελε. Λάθος! Εμείς δεν τον έχουμε εδώ τώρα, ευκολοπροσβάσιμο. Εμάς πρέπει να «βολεύει», αυτούς που ζουν, που μένουν πίσω.

Κι εδώ να πω κάτι για τις περιουσίες… Μέχρι χθες πίστευα ότι πρέπει να τηρούνται κατά γράμμα οι εντολές του αποθανόντος. Αν δεν τηρούνται, πέφτει κατάρα! Ο αδελφός του πατέρα μου δεν είχε παιδιά, κι άφησε όλη την περιουσία του στα παιδιά του πατέρα μου. Στη γυναίκα του, που τόσα χρόνια τον έτρωγε στην μάπα, δεν άφησε τίποτα. Δεν ήθελε να αφήσει τίποτα, γιατί κι εκείνη με την σειρά της θα τα έδινε στα δικά της ανίψια, κι ο θείος μου δεν χώνευε τον αδελφό της. (Να πω στο σημείο αυτό ότι η θεία μου και ο αδελφός της έχουν πάθει πολλά άσχημα πράγματα από τότε που πρόσβαλαν τη διαθήκη του. Και μέχρι χθες πίστευα ότι ο θείος τούς καταριέται. Λάθος! Δική μας δημιουργία είναι η κατάρα που πέφτει πάνω μας. Η θεία μου έφερε την κατάρα στον εαυτό της! Η «κατάρα» είναι η πάλη μέσα της! Φοβερό..)

Κάπως έτσι γίνονται οι σκοτωμοί για τις περιουσίες. Και το σημαντικό δεν είναι ότι τσακώνονται οι κληρονόμοι, αλλά ότι δεν ησυχάζουν οι νεκροί!!! Αν το ήξεραν, όταν ζούσαν, σίγουρα θα έδιναν άλλες εντολές! Δεν συμφέρει τον νεκρό να τσακώνονται πάνω από το πτώμα του οι συγγενείς! Και δη για τα ευτελή έτσι; Για τα χωράφια και τις ελιές!

Αν λοιπόν, μετά τον θάνατο κάποιου, υπάρχουν ζητήματα που αφορούν ζώντες, βάσει το γούστο αυτών πρέπει να παίρνονται οι αποφάσεις, κι όχι του νεκρού. 

Πού θα ήθελε εκείνος να θαφτεί, ναι μα εγώ είμαι αυτή που θα παγαίνω να του ανάψω το καντήλι φίλε μου, εγώ όπου θέλω θα θαφτεί!

Είδα λοιπόν ότι κακώς τον πήγαμε στο νησί (αλλά πάλι δεν πειράζει, ήταν εκεί), αλλά ΚΑΙ ότι είναι σωστό να λιτανεύεις τους νεκρούς, αλλά ΚΑΙ να το κάνεις σε νεκροταφείο! (Ακόμα κι αν τον έχεις κάψει κι έχεις τις στάχτες σε βάζο.) Γιατί;

Για τα μνημόσυνα. Ο Αχιλλέας είδε λέει την θεά Αθηνά και του είπε ότι έχει δύο επιλογές, είτε να παντρευτεί να κάνει παιδιά και να ζήσει μέχρι τα βαθιά γεράματα ευτυχισμένος, είτε να πεθάνει νέος στην μάχη και να μείνει ΑΘΑΝΑΤΟΣ! Τι σημαίνει έμεινε ο Αχιλλέας αθάνατος; Τον μνημονεύουμε εις τους αιώνας!! Όταν σκέφτεσαι τον νεκρό, όταν τον αποζητάς, όταν τον θυμάσαι, ΖΕΙ!

Τα μνημόσυνα για τους νεκρούς είναι γιορτή!! Όλοι μαζί τούς σκεφτόμαστε!!! ΟΛΟΙ, και οι τυχάρπαστοι (αυτοί που δεν γούσταρα επειδή δεν το νιώθουν). Όσο περισσότερα άτομα τόσο πιο μεγάλη η γιορτή! Καθώς επίσης η γιορτή είναι καλύτερα να γίνεται στο νεκροταφείο, επειδή υπάρχουν ΚΑΙ τόσες ψυχές εκεί. Δεν είναι το ίδιο αν έχω την στάχτη του σπίτι μου και φωνάξω 3 αγαπημένους μου φίλους, ε; Αυτή είναι μια μικρή γιορτή..

Επόμενο. Ο οικογενειακός τάφος της φίλης είχε συληθεί. Είπε ότι παίρνουν τα πάντα όλα, δεν αφήνει τίποτα πλέον στον τάφο, κουβαλάει όλα τα συμπράγκαλα (λάδι, θυμιατό, καρβουνάκια, σκούπες κλπ) κάθε φορά μαζί της γιατί τα παίρνουν. Και δεν φτάνει αυτό, καταστρέφουν κιόλας, καταστρέφουν τους τάφους! Το πορτάκι που είναι πίσω από το μνήμα για να βάζεις τα συμπράγκαλα ήταν σπασμένο! Το εντυπωσιακό ήταν ότι είχε αφήσει πάνω το κλειδί!!! Ήταν πάνω το κλειδί, αλλά παρόλα αυτά το έσπασαν. Η γυναίκα το άφησε πάνω για να το ανοίξουν να δουν ότι δεν έχει τίποτα και να μην το σπάσουν. Κι όμως ρε φίλε το έσπασαν. Φυσικά έχει φτιάξει χτιστά βάζα κλπ.

Κανονικά θα μου ερχόταν να ξεράσω με την ασυδοσία των ανθρώπων.. Δεν έπαθα όμως τίποτα, γιατί είδα….. ότι ο διάολος είναι εκεί που είναι ο θεός. Διότι είναι το ίδιο ακριβώς νόμισμα!!! δύο αντίθετες πλευρές του!! Όσο πιο πολύ θεός τόσος πολύς και ο διάολος. Ο λόγος που δεν νευρίασα είναι επειδή… είχε λογική! Είναι πολύ λογικό να θεριεύει το κακό εκεί που είναι θεριεμένο το καλό.

Επόμενο. Ο παπάς που ήρθε να μνημονεύσει, μου έβγαλε την χειρότερη αίσθηση. Δεν ξέρω αν είχα επηρεαστεί και από την σύληση, πάντως με το που τον είδα ένιωσα σαν να μην ήταν κανονικός παπάς, αλλά ένας αγιογδύτης που έχει αφήσει μούσια, φόρεσε ένα ράσο και κάνει βόλτες με το αμάξι του ανάμεσα στους τάφους για να βγάζει λεφτά. Επίσης, τον πλήρωσαν!! (το χειρότερό μου να πληρώνεις παπά για να δώσει ευχή) και μάλιστα δις! Και η μάνα μου τον πλήρωσε, αλλά και η φίλη, γιατί έκανε μνημόσυνο και στους δικούς της μετά του πατέρα μου.

Και δεν νευρίασα!! Κι όχι μόνο δεν νευρίασα αλλά απόλαυσα την ευχή, την μνημόνευση! Και ο λόγος που την απόλαυσα είναι γιατί δεν νευρίασα….

Ό,τι υπάρχει το εισπράττεις, αν θελήσεις, ακόμα κι αν δεν γίνεται για σωστό λόγο.

Τέλος, λέμε κι αυτές τις κοινότυπες ευχές «να ζήσετε να τον θυμόσαστε», που όταν τις ακούει αυτός που θρηνεί του γυρίζει το μάτι. Καθώς την ώρα του μαύρου πένθους του αυτό που θα ήθελε είναι να ήταν εκείνος στη θέση του αγαπημένου του προσώπου. Αυτό όμως είναι αυτό που ο ζωντανός θα ήθελε, ε; όχι ο αποθανών. Ο αποθανών θέλει μόνο αυτά τα (απλά) δυο, να ζήσεις και να τον θυμάσαι…

Στο δια ταύτα. Υπάρχει μία τυπολατρία που την ακολουθούμε σαν χάνοι, χωρίς να ξέρουμε γιατί, χωρίς να πιστεύουμε αυτό που κάνουμε, χωρίς να το θέλουμε ουσιαστικά, κι όμως είναι σημαντική!! Έχει λόγο που γίνεται, κι ο λόγος είναι σωστός, άξιος!

Ο βουδιστής μοναχός που εκπαιδεύει νέους, τους δίνει ασκήσεις που δεν έχουν κανένα νόημα. Άσχετα πράγματα τους βάζει να κάνουν, που δεν έχουν καμία σχέση με την αναζήτηση της αλήθειας, του φωτός, της λύτρωσης (που γι’ αυτά πήγε), τους βάζει πχ να σφουγγαρίσουν!

Αν σκεφτείς ότι τα σαράντα που λέμε είναι ο χρόνος ο ενδιάμεσος, μέχρι να φύγει η ψυχή, αν σκεφτείς ότι όταν τους θυμάσαι είναι αθάνατοι! ζουν! Αν σκεφτείς ότι στα νεκροταφεία υπάρχουν ψυχές που μεταδίδουν αυτή την καλοσύνη και την εισπράττεις. Να πούμε εδώ ότι ο λόγος που δεν την καταλαβαίνουμε αυτή την ενέργεια είναι γιατί κρατάμε, μας κρατάμε, ο κόμπος αυτός που σφίγγει το μέσα μας. Είμαστε δηλαδή κλειστοί (από τον πόνο πες) στο νεκροταφείο. Παρόλα αυτά όμως, κι ενώ δεν το καταλαβαίνουμε, η ενέργεια μπαίνει μέσα μας, θεραπεύει.

Καλώς υπάρχουν όλα, κι ας γίνονται για λάθος λόγο, κι ας μην τα πιστεύουμε, κι ας υπάρχουν κι αυτοί με την κακή πρόθεση, κι ας υπάρχει και η σύληση, κι ας υπάρχουν και οι αγιογδύτες, όλα λογικά υπάρχουν (είναι απαραίτητο φίλε μου να αποδεχθείς το σκότος, τον διάολο. Δεν γίνεται να υπάρξει μόνο του το καλό! Αν δεν δέχεσαι τον διάολο, διώχνεις και τον θεό. ΕΝΑ ΠΡΑΓΜΑ ΕΙΝΑΙ) και όλα κάνουν δουλειά (είναι η εκπαίδευση που γίνεται χωρίς να την καταλαβαίνει ο νεοσύστατος μοναχός). 

Αυτός ήταν ο πρόλογος, έχω να πω δύο πολύ σημαντικά πράγματα. 1ον Πώς μπορεί ο άνθρωπος να καταφέρει να ανοίξει, για να βλέπει ό,τι υπάρχει (τον τρόπο, την διαδικασία). 2ον Ο άνθρωπος που βλέπει ζει. (Η ζωή πάει όπου εκείνη θέλει, η ιστορία προχωρά εκεί που στοχεύει, θες δεν θες, αυτή πάει. Οι άνθρωποι έχουμε δύο επιλογές, είτε να μας σύρει αναγκαστικά -από τα μαλλιά και να σερνόμαστε/γδερνόμαστε καθ' όλη τη διαδρομή-, είτε να πράττουμε αυτά που η ιστορία προστάζει ηθελημένα -ακόμα και το πιο δύσκολο, και θα καταφέρουμε να το πράξουμε επειδή συμφωνούμε, βρίσκουμε την λογική-, και που όταν πράττουμε ηθελημένα έχουμε καβάλα την ζωή και πάμε. Που αυτό σημαίνει ζεις –μόνο τότε νιώθεις ότι ζεις.)