Κι εκεί που αρχίζω να λιγουρεύομαι από αριστερά την ζεστή σοκολάτα του Ιορδάνη και από δεξιά την βάφλα με πραλίνα, γαρνιρισμένη με σαντιγί και περιχυμένη με σιρόπι σοκολάτας του Γιώργου... απ' την τζαμαρία βλέπουμε να περνάει ένας φίλος της παρέας. Μας βλέπει κι αυτός και μπαίνοντας, αρχίζει να πειράζει το Γιώργο τσιγκλίζοντάς τον. Κρατάει  ένα δερμάτινο χαρτοφύλακα στα χέρια, είναι ιδρωμένος από τον ποδαρόδρομο  και φοράει  ένα jockey στο κεφάλι. Aποκαλύπτεται, μας χαιρετάει και μετά τις συστάσεις αρχίζει να μας διηγείται πως έζησε μια συγκλονιστική εμπειρία, παίζοντας ένα παιχνίδι στο οποίο είχε λάβει μέρος, που το διοργάνωνε το γραφείο της  Ύπατης Αρμοστείας του Ο.Η.Ε. στην Ελλάδα.

Στο αριστερό του χέρι έχει ένα σταμπάρισμα με το οποίο τον μάρκαραν, πριν αρχίσει το παιχνίδι. Είναι ένας αριθμός. Μάνι-μάνι του άρπαξαν την προσωπικότητα του και την αντικατέστησαν μ' έναν αριθμό. Κάτι που και στο παιχνίδι ακόμη σε δυσκολεύει να το κουβαλάς επάνω σου. Κάτι που και στο παιχνίδι ακόμη σε στριμώχνει τόσο πολύ, που δυσκολεύεσαι να το ανεχθείς. Αργότερα στο σπίτι, μ' ένα καλό σαπούνισμα άντε και με λίγο οινόπνευμα το μαρκάρισμα θα σβήσει. Αυτοί που δε θα σβήσουν, είναι οι αριθμοί που κένταγαν με τατουάζ  στα χέρια, στα πόδια ή στα κεφάλια των Εβραίων τα καθάρματα της ναζιστικής θηριωδίας, σε ένα ολοκαύτωμα που όμοιο του δεν έζησε  το ανθρώπινο γένος.

Δεν έκατσε πολύ στη παρέα μας. Ο προβληματισμός, η ταλαιπωρία και ο σκεπτικισμός σε συνδυασμό με την όποια σωματική κόπωση, τον είχαν καταπονήσει. Στα μάτια του και στην ψυχή του όμως έβλεπες την ικανοποίηση και την χαρά για την τύχη που του έλαχε, να συμμετέχει σ' αυτό το παιχνίδι. Αν δεν μας έβλεπε εκεί, θα ήταν σπίτι του νωρίτερα για να διηγηθεί στη γυναίκα του και στα παιδιά του, τη μοναδική εμπειρία που βίωσε. Έτσι σωματικά και ψυχικά εξουθενωμένος  που ήταν, ήδη θα είχε πάρει τον πρώτο ύπνο.

Λίγα πράγματα πρόλαβε να ψελλίσει:

Πως του έδεσαν τα μάτια με μαντήλι. Πως άρχισαν από τα μεγάφωνα εικονικοί βομβαρδισμοί. Πως ήταν έρμαιο σε κάθε λογής εξουσία. Πόσα βουνά ανέβηκε και κατέβηκε. Πόσες θάλασσες κολύμπησε, σε πόσα δουλεμπορικά πλοιάρια δοκιμάστηκε, σε πόσα συρματοπλέγματα και χαρακώματα σύρθηκε πρηνηδόν, μέχρι να φτάσει στη πολυπόθητη γη της Επαγγελίας. Τι άφησε πίσω στη πατρίδα του. Γονείς, αγαπημένους φίλους, έρωτες, παρέες, ιδιοκτησίες. Τόσα και τόσα αγαπημένα πρόσωπα και πράγματα που παράτησε για ένα καλό πέρασμα, σε τόπους που δεν υπάρχουν πόλεμοι, αυταρχικά καθεστώτα και ανέχεια. Με λίγα λόγια, σε τόπους που εκτίμησε πως θα μπορεί να δουλέψει για να βγάλει ένα πιάτο φαί, για την επιβίωση του και να στείλει άλλο ένα πιάτο στη χειμαζόμενη οικογένειά του, εκεί πίσω, στην πατρίδα του.

Ύστερα και σε κατάσταση προσφυγιάς, πως βίωσε τα προσωρινά καταφύγια, τους πάσης φύσεως καταυλισμούς, την απαξία και την περιφρόνηση .Πιο ύστερα πως δοκιμάστηκε στις καταγραφές προσφύγων, στα πογκρόμ, στις διώξεις, στη ξενοφοβία και στα συμπλέγματα ανωτερότητας.

Αντιγράφω από την εισαγωγή του παιχνιδιού στην Ελληνική έκδοση.

"Τίτλος: Περάσματα. Ένα παιχνίδι ευαισθητοποίησης για την ζωή των προσφύγων.   

Τα Περάσματα είναι ένα παιχνίδι της Ύπατης Αρμοστείας του Ο.Η.Ε για τους πρόσφυγες, το οποίο βασίζεται στη μέθοδο της προσομοίωσης. Μέσα  από την διαδικασία της δραματοποίησης και της αναπαράστασης της πραγματικότητας, επιτρέπει στους συμμετέχοντες να βιώσουν γεγονότα και καταστάσεις που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες στην προσπάθεια τους να βρουν καταφύγιο σε μια άλλη χώρα".

Με δεδομένο ότι  ζούμε σε μια περιοχή, που το ποσοστό των  προσφύγων είναι τεράστιο, σε κάθε ένα από τα σπίτια μας υπάρχει εμπειρία, όχι προσομοίωσης ή δραματοποίησης της πραγματικότητας, αλλά εμπειρία ζωής. Στο πετσί των μανάδων μας και των πατεράδων μας, των γιαγιάδων μας και των παππούδων μας, είναι χαραγμένη όλη αυτή η κακουχία του ξεριζωμού.

Προτείνω στη δημοτική αρχή, στις δημοτικές κινήσεις, στα κόμματα, στα σχολεία, στους πολιτιστικούς και αθλητικούς συλλόγους  και όπου αλλού υπάρχει δυνατότητα, να προωθήσουν, ο κάθε φορέας με τις δυνατότητες που έχει, όλη αυτή τη συγκλονιστική εμπειρία.

Το θεωρώ σαν ελάχιστο χρέος στους προγόνους μας. Σ' αυτούς  που άφησαν την τελευταία τους πνοή στις παράγκες και σ' αυτούς που πρόλαβαν να μετακομίσουν στις πολυκατοικίες, για να κλείσουν εκεί τα μάτια τους. Με την περηφάνια και το μεγαλείο ψυχής που τους διέκρινε δεν άφησαν ούτε ένα "αχ" σε όλη την διάρκεια της ζωής τους και έτσι εμείς οι "άνετοι" της δεύτερης και τρίτης γενιάς δεν πολυκαταλαβαίναμε από τον πόνο και την οδύνη που κουβάλαγαν στο κορμί και στην ψυχή τους.

Μονάχα όταν ο καημός εκφραζόταν μέσα απ' τα τραγούδια τους, και τα μάτια τους άρχισαν να υγραίνονται, ψιλο-παίρναμε χαμπάρι ότι η ζωή τους από αλλού ξεκίνησε και με βιαιότατο τρόπο αλλού κατέληξε.

"Πέντε οσπίτια έχτισα κι ασ' όλα ξεσπιτούμαι

πρόσφυγας ειμ' ασό κουνί μ', Θεέ μ' θα παλαλούμαι

πατρίδα μ' αραεύω σε αμόν καταραμένος 

σα ξένα είμαι Έλληνας και σην Ελλάδαν ξένος."* 

Ο Αστέρης ο Καρακώστας, φιλόλογος στο 1ο ΕΠΑΛ Δραπετσώνας, που μας μπόλιασε με όλα αυτά, τώρα θα κάνει μάθημα στη τάξη του. Τυχεροί οι μαθητές του, που θα τα ακούσουν απ' αυτόν πολύ καλύτερα απ 'ότι εγώ σας τα μεταφέρω τώρα εδώ. Είμαι βέβαιος γι' αυτό, το είδα στα μάτια του το είδα στη απορία του το είδα στη συγκίνηση του. Το είδα!

Και για να καταλάβετε καλύτερα. Το Σάββατο 1η Φλεβάρη, μέρα που συνάντησα τον Αστέρη για πρώτη φορά και μας είπε, όσα μας είπε και μας τα είπε, όπως μας τα είπε, κατάφερε να με κάνει να μην κοιμηθώ καλά εκείνο το βράδυ.

*Πέντε σπίτια έκτισα και  απ' όλα ξεσπιτώνομαι 

πρόσφυγας είμαι από την κούνια μου Θεέ μου θα τρελαθώ

πατρίδα μου σε ψάχνω σαν καταραμένος

στα ξένα είμαι Έλληνας και στην Ελλάδα ξένος. 

Πατώντας στη χρωματισμένη πρόταση "Τίτλος:......" θα σας εμφανιστεί το παιχνίδι Περάσματα.