Όσο για τον Sugar man είναι ο Αμερικάνος Σίξτο Ροντρίγκεζ, Μεξικάνικης καταγωγής που γεννήθηκε στο Ντιτρόιτ το 1942. Τι δουλειά έκανε; Βασικά δούλευε σε οικοδομές και σε εργοστάσια, έκανε μερεμέτια και διάφορα μεροκάματα απ’εδώ κι από κει. Ε, και γιατί ο Σουηδός έπαθε πλάκα μαζί του; Επίσης κυκλοφόρησε και δύο δίσκους. Πότε; Το 1970 και το 1971. Τον έχεις ακούσει ποτέ σου; Όχι, είμαι σίγουρος. Το ίδιο θα απαντούσε και ο οποιοσδήποτε Αμερικάνος που στα τέλη της δεκαετίας του ’60 είχε μαγευτεί από την ομορφιά και την ενέργεια της λαϊκής μουσικής σκηνής. Κι αυτό γιατί και οι δύο του δίσκοι πήγαν άπατοι. Ε, τότε, ποιο είναι το θέμα του ντοκιμαντέρ; Μήπως η διαχείριση της αποτυχίας από έναν άνθρωπο με ταλέντο και καλλιτεχνικές ανησυχίες που ήταν, όπως και οι μετανάστες γονείς του, γνήσιο τέκνο της εργατικής τάξης; Όχι.

Αυτοί που έκαναν την παραγωγή των δύο άλμπουμ του τι γνώμη είχαν για τον Ροντρίγκεζ; Αυτοί τον ανακάλυψαν να παίζει σε κάτι κλαμπάκια της κακιάς ώρας στο Ντιτρόιτ. Κι ενθουσιάστηκαν. Στο ντοκιμαντέρ που εμφανίζονται δηλώνουν ότι από την πρώτη στιγμή ξετρελάθηκαν μαζί του. Ήταν βέβαιοι πως ο Ροντρίγκεζ θα έσκιζε, πως ο Μπόμπ Ντίλαν ήταν μπροστά του αρνάκι. Ωραίες μουσικές, δυνατοί ποιητικοί στίχοι, πολύ καλές ερμηνείες, ιδιόμορφη φωνή, αυτά έβλεπαν οι παραγωγοί. Μετά για χρόνια αναρωτιόντουσαν τι στο διάολο πήγε στραβά και δεν περπάτησε κάτι που οι ίδιοι το θεωρούσαν εξαιρετικό. Στο μεταξύ ο Ροντρίγκεζ γύρισε στο Ντιτρόιτ και συνέχισε να κάνει χειρωνακτικές εργασίες και να παλεύει για τη λύση των προβλημάτων του μαζί με τους άλλους φτωχούς.

Λοιπόν, τι άλλο; Ε να, η ταινία πήρε πολλά βραβεία σε διάφορα φεστιβάλ και το Όσκαρ Ντοκιμαντέρ 2013. Αν αυτά είναι όλα δεν βρίσκω κάτι που να με ενδιαφέρει, οπότε καλά έκανε ο Γιάννης και πήγε να τη βρει αλλού. Υπάρχει κάτι που κάνει τη διαφορά. Τι; Έγινε κάτι το απίστευτο, κάτι που δεν το χωρά το μυαλό. Οι δύο δίσκοι του Ροντρίγκεζ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’70 έσκισαν στην Ν.Αφρική, στη Ροδεσία, στη Ζιμπάμπουε, στη Μποτσουάνα, και πήγαν καλά στην Αυστραλία και στη Νέα Ζηλανδία. Ειδικά στη Ν.Αφρική ήταν πιο δημοφιλής και από τον Πρίσλεϋ. Επιπλέον κάποια τραγούδια του είχαν γίνει σύμβολα των λευκών νέων που αγωνιζόντουσαν εναντίον του Απαρτχάιντ και των ηθικολογιών του. Όλα αυτά ερήμην του Ροντρίγκεζ, την ώρα που οι θαυμαστές του στην Ν.Αφρική ελάχιστα πράγματα ήξεραν για τη ζωή του. Επιπλέον τον θεωρούσαν και νεκρό. Κυκλοφορούσαν φήμες ότι είχε αυτοπυρποληθεί ή αυτοπυροβοληθεί πάνω στη σκηνή ή ότι πέθανε σε μία φυλακή. Εξ αιτίας του Απαρτχάιντ ο Ροντρίγκεζ δεν πήρε είδηση της μεγάλης επιτυχίας του στην Ν.Αφρική. Έμαθε όμως για την Αυστραλία και έκανε δύο αρκετά πετυχημένες περιοδείες το 1979 και το 1981. Μου φαίνεται πως ο Γιάννης έπρεπε να είχε έρθει. Όντως η ιστορία του Ροντρίγκεζ είναι σπάνια κι ενδιαφέρουσα. Και δεν τελειώνει εδώ.

Τι άλλο;  Η ταινία βασικά αρχίζει όταν ένας δημοσιογράφος κι ένας θαυμαστής του από την Ν.Αφρική αποφασίζουν να μάθουν για τη ζωή του ινδάλματός τους. Οι προσπάθειές τους ανταμείφτηκαν το 1997. Από το σημείο αυτό άρχισε η αντίστροφη πορεία στη ζωή του Ροντρίγκεζ. Πολλές συναυλίες με μεγάλη επιτυχία στην Ν.Αφρική, συνεντεύξεις, εμφανίσεις σε εκπομπές σε κανάλια και στην Ευρώπη και στην Αμερική.

Μου φάνηκε εκπληκτική αυτή η ιστορία. Ένας άνθρωπος που δεν τον πάει, που τα όνειρά του ματαιώνονται, που το ταλέντο του περνάει εντελώς απαρατήρητο στην πατρίδα του, μαθαίνει μετά από 20 περίπου χρόνια πως σ’ένα αποκλεισμένο μέρος αυτού του πλανήτη έσκιζε, γιατί είχε μιλήσει σε ένα κόσμο εκεί για πράγματα που τους έκαιγαν. Μπορείς να το φανταστείς;

Πέρα από την ιστορία και το ντοκιμαντέρ του Σουηδού είναι πολύ καλό. Μ’έπιασε στα δίχτυα του αφού είχε ένα ήπιο και καλόγουστο σασπένς, με καθήλωσε με τα ωραία τραγούδια, έφτιαξε πολλές πανέμορφες εικόνες που έβγαζαν ένα αίσθημα και έδειξε με σεβασμό έναν άνθρωπο που παρόλη την αργοπορημένη επιτυχία δεν ξέφυγε από τη ταπεινή και φτωχική ζωή που ζούσε όλα αυτά τα χρόνια της αφάνειας. Χρόνια που όμως δεν μιζέριασε παρόλη την φτώχεια. Μου έμεινε μία φράση που είπε μια από τις τρεις κόρες του. Φτωχοί ήμασταν πάντα, αλλά ο πατέρας μας μάς πήγαινε πάντα στα καλύτερα μέρη, γιατί πίστευε πως αυτό αξίζαμε. Πηγαίναμε σε καλές θεατρικές παραστάσεις, σε μουσεία και σε εκθέσεις, σε συναυλίες εξαιρετικές και μας αγόραζε πολλά βιβλία. Και όλα αυτά τα χαιρόμασταν. Αυτός ήταν ο φτωχός πατέρας μας, που πήγαινε στις οικοδομές να δουλέψει με το κουστούμι του. Είχε ένα πηγαίο μεγαλείο, μια ποιητική αντίληψη της ζωής.

Δεν πειράζει που δεν ήρθες Γιάννη. Γιατί κάποια μέρα είμαι σίγουρος πως θα δεις αυτήν την ταινία, ακόμα κι αν δεν παίζεται πουθενά. Αν εξαιρέσουμε πως ο τύπος είναι εκ γεννετής αλλά και φιλοσοφημένα κουλ στα πάνω και στα κάτω της ζωής, σε πολλά άλλα πράγματα μοιάζεται. Να σκεφτείς πως το 1981, σε ηλικία 39 χρονών, ο Ροντρίγκεζ πήρε πτυχίο Φιλοσοφίας. Θα απορήσω στ'αλήθεια αν δεν βγεις από την αίθουσα πιο φωτεινός και ανάλαφρος. 

Η Καφεντζή Κατερίνα, που στην ραδιοφωνική πιάτσα είναι γνωστή ως Kafka, είναι μουσικός παραγωγός. Εμένα μου αρέσει. Την έμαθα από την εκπομπή του Τζούμα στον Εν Λευκώ 87.7, όπου έχει την μουσική επιμέλεια. Στις 18/11 πήρε μία οχτώμισυ λεπτών συνέντευξη από τον Ροντρίγκεζ, που αν πατήσετε  εδώ μπορείτε να την ακούσετε.