Makis Malafekas. Συνοπτικά και επιγραμματικά για τον Ζαν-Λυκ Μελανσόν — διθυραμβική πολιτική νεκρολογία για έναν πολύ ζωντανό

(1) Τι έχει καταφέρει ιστορικά

Να παίξει καίριο ρόλο στο τεράστιας σημασίας δημοψήφισμα του 2005 για το φιλελεύθερο ευρωσύνταγμα όπου, ως μέλος ακόμα των Σοσιαλιστών, αντιτάχθηκε στη γραμμή του κόμματος, έφερε ανεξάρτητους οικονομολόγους (βλ. Fondation Copernic) και ριζοσπαστικούς κοινωνικούς φορείς, δώσανε μάχη ενάντια στο πανίσχυρο μιντιακό σύστημα και την κέρδισαν. Τότε είναι που παίρνει εμβρυακό σχήμα και η σύμπτυξη των κομμάτων εξουσίας του αστικού μπλοκ, που δέκα χρόνια αργότερα μετουσιώθηκε στο πρόσωπο του Εμανουέλ Μακρόν. Ο Μελανσόν είναι λοιπόν, εξ ορισμού, ένας αντι-Μακρόν.

Να πάρει τα τελευταία προοδευτικά κομμάτια του σοσιαλιστικού κόμματος και να φύγουν για πάντα, αφήνοντας πίσω μόνο τις τράπεζες και το κόμμα του πολέμου.

Να δημιουργήσει έναν νέο πολιτικό φορέα ανεξάρτητο απ’ τις δυνάμεις του χρήματος, που όπως θα δούμε παρακάτω ρίζωσε αμέσως στον μαχητικό κοινωνικό ιστό της Γαλλίας.

Να κινητοποιεί τη λαϊκή βάση της χώρας σε κάθε κοινωνικό μπρα-ντε-φερ, σταματώντας την αιμορραγία προς την άκρα δεξιά. Οι μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις για το Συνταξιοδοτικό, η αλληλεγγύη στα προάστια μετά τον φόνο του άοπλου 17χρονου Ναέλ Μερζούκ από την αστυνομία τον Ιούνιο του 2023, κ.λπ., χρεώνονται σε μεγάλο βαθμό στην ανένδοτη μαχητικότητα της Ανυπότακτης Γαλλίας. 

Να συντρίψει, εν τέλει, το Σοσιαλιστικό κόμμα, σε δύο σερί προεδρικές εκλογές (2017 και 2022) αφαιρόντας του κάθε απομεινάρι ερείσματος στα λαϊκά στρώματα εφόσον μάλιστα απ’ τα αιμάσσοντα σπλάχνα των Σοσιαλιστών αναδύθηκε και ο Μακρόν, πρώτα ως υπουργός Οικονομικών του Ολάντ. 

Να κερδίσει τον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών του 2022, ξεσκεπάζοντας ταυτόχρονα το αστικό μπλοκ και την υποκρισία του «δημοκρατικού τόξου» που σε κάθε ματς μας έλεγε να ψηφίζουμε κέντρο για να μη βγει η Λεπέν (ένα γαλλικό vote-blue-no-matter-who), και που ξαφνικά το βράδυ του πρώτου γύρου του ’22 είχε πάθει πρόσκαιρη αφωνία.    

(2) Τι κατάφερε στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές 

Να βγει (ξανά) πρώτος στην ψήφο των νέων (δηλαδή των 18-24) με ποσοστό 28% εκτινάσσοντας χάρη στο ΔΙΚΟ ΤΟΥ ποσοστό τη νεανική ψήφο όλου του λαϊκού μετώπου σε ένα ανεπανάληπτο 50%. Ταληράκια: οι σοσιαλιστές, οι κομμουνιστές, οι οικολόγοι και δυο τρεις ανεξάρτητοι, όλοι μαζί, παίρνουν 22% στους νέους – ο Μελανσόν 28%. 

Να αυξήσει, σε σχέση με το 2022 που ήταν ήδη αρκετά υψηλά, τα ποσοστά του στους φτωχούς (και ιδιαίτερα στις φτωχές γυναίκες) κατά επιπλέον 10 μονάδες.

Να πολιτικοποιήσει τα περίφημα «προάστια», τους στοιβαγμένους πληθυσμούς που η γαλλική πολιτεία έχει θάψει ζωντανούς, εκεί, μακριά, εκτός της κοινωνικής ζωής, ελπίζοντας ότι ποτέ δεν θα ενταχθούν στην πολιτική διαδικασία, ότι ποτέ δεν θα ξεκολλήσουν απ’ την τηλεόρα και τα ναρκωτικά και την κοινωνική βία των φτωχογειτονιών τους. Τώρα, ξεκόλλησαν. Ήδη από το 2022. Και το ’24 ακόμα πιο πολύ. Κοιτάξτε, ως προς αυτό, τα εκλογικά αποτελέσματα σε πραγματικούς αριθμούς και ανά γεωγραφική επικράτεια, και θα καταλάβετε αμέσως τι εννοούμε.

Να δει τον (ήδη μεγάλο) αριθμό των μελών του κόμματός του να αυξάνεται κατά 66.000 νέα μέλη σε τρεις εβδομάδες, δηλαδή απ’ την 9η Ιουνίου – ημερομηνία διάλυσης της βουλής από τον Μακρόν και προκύρηξης των πρόωρων βουλευτικών εκλογών. Αυτό είχε άμεσα συμμετοχικά αποτελέσματα: κάθε μέρα της προεκλογικής καμπάνιας, μόνο από τα καινούρια μέλη, σχηματίζονταν δεκατρείς οργανώσεις και τοπικές ομάδες (ξανά: κάθε μέρα, δεκατρείς καινούριες) με καθημερινές συνελεύσεις και δράσεις. Οι συγκεντρώσεις, ομιλίες, και τοπικές συνεδριάσεις και διαβουλεύσεις της Ανυπότακτης Γαλλίας, έπιασαν έναν συνολικό αριθμό 600 τη μέρα στη διάρκεια της καμπάνιας. Τέτοιο βαθμό πολιτικής συμμετοχικότητας έχει να δει αυτή η χώρα απ’ τη δεκαετία του ’70. 

Να λάβει την υποστήριξη της συνομοσπονδιακής γραμματείας της CGT (το μεγαλύτερο εργατικό συνδικάτο της Γαλλίας) και τη συμμετοχή στα ψηφοδέλτιά του της Σελίν Βερζελετί – εδώ να σημειωθεί ότι η Ανυπότακτη Γαλλία είναι ο μοναδικός ευρύς πολιτικός σχηματισμός που κατεβάζει συστηματικά εκπροσώπους εργατικών και μεταναστευτικών κοινοτήτων. Περισσότερο κι απ’ το ΚΚΓ που έχει γίνει, βασικά, ένα κόμμα στελεχών και μεσαίων στρωμάτων. Να βάλει μέσα εκπροσώπους του κόμματος του Μπεζανσενό. Να βγει πρώτος και μάλιστα από τον πρώτο γύρο στις περισσότερες περιφέρειες της Καραϊβικής που μάχονται για την αξιοπρέπεια και την αυτονομία τους.

Να φτιάξει, ως εκ τούτου –και αυτό ήδη από το 2022– την πιο κοινωνικά συμπεριληπτική και ταξικά αντιπροσωπευτική κοινοβουλευτική ομάδα της γαλλικής εθνοσυνέλευσης. Σε μια εποχή που οι γαλλικές κυβερνήσεις των Μακρόν/Μπορν και Μακρόν/Ατάλ, μετράνε τους περισσότερους εκατομμυριούχους υπουργούς στην ιστορία των γαλλικών κυβερνήσεων, αυτό προφανώς λέει πολλά.

Να ξαναδώσει στη Γαλλία το χρώμα της. Αν δεν είχε κάνει ο Μελανσόν όλες τις στρατηγικές κινήσεις ενότητας, οργάνωσης, και στη συνέχεια παραχωρήσεων, με κάθε βεβαιότητα η Γαλλία θα είχε σήμερα ακροδεξιά κυβέρνηση – σενάριο που η Μακρονία απεργαζόταν σε προωθημένο βαθμό μυστικών συναντήσεων και απευθείας συνομιλιών με το Εθνικό Μέτωπο όπως αποκάλυψε προ ημερών η Λιμπερασιόν. 

(3) Γιατί τον δαιμονοποιούν

Για όλα τα παραπάνω. Και, ασφαλώς, για το πρόγραμμά του.

Είναι το μοναδικό πολιτικό πρόγραμμα (ένα λεπτομερές και προσεκτικά κοστολογημένο κείμενο εκατοντάδων σημείων, που προέκυψε απ’ την ευρύτερη συμμετοχική διαδικασία φορέων και τοπικών οργανώσεων που είμαστε σε θέση να θυμηθούμε), που προβλέπει μεταξύ άλλων: επιστροφή του ορίου συνταξιοδότησης στα 60 έτη· γενναία αύξηση του κατώτατου μισθού (SMIC) κατά 30%· επιστροφή και ενίσχυση του ISF (Impot sur la fortune, φόρος μεγάλης περιουσίας) για τους πιο πλούσιους, που ο Μακρόν κατάργησε κατά την πρώτη εβδομάδα της πρώτης του θητείας το 2017· μπλοκάρισμα τιμών σε είδη πρώτης ανάγκης στα οποία βάζει μέσα, σε αντίθεση με οποιονδήποτε άλλο, την ενέργεια και τη βενζίνη· μεγάλες προσλήψεις στη δημόσια υγεία (100.000 νέες θέσεις ιατρικού προσωπικού)· ενδυνάμωση της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης που επί Μακρόν όλο και συρρικνώνεται· κατάργηση της προεδρικής (προσωπολατρικής) 5ης γαλλικής δημοκρατίας – συντακτική βουλή και νέο σύνταγμα.  

Επίσης, διότι είναι ο μόνος εξ αριστερών παράγοντας που θέλει να θέσει επί τάπητος καταστατικές συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να ξανασυζητηθεί το Ευρωσύνταγμα που επιβλήθηκε τελείως αντιδημοκρατικά, να ξανασυζητηθεί η σχέση με τη Φρανκφούρτη και η φύση του κοινού νομίσματος. Επίσης, να συζητηθεί ο ρόλος του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη. 

Είναι επικίνδυνος γιατί είναι ο μόνος που έχει μπορέσει να αντιστρέψει την τάση που ήθελε, σταθερά από το 1986 μέχρι σήμερα, την εργατική τάξη να περνάει σιγά σιγά από την αριστερά στην άκρα δεξιά. Είναι ο μόνος που με την απέυθυνσή του, το πρόγραμμά του και την οργανωτική του διείσδυση, σπάει αυτόν τον κανόνα και επαναπατρίζει εργάτες στην αριστερά. 

Κυρίως, γιατί έχει δηλώσει ξανά και ξανά ότι την πρώτη μέρα της ανάληψης εξουσίας θα αναγνωρίσει ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος. Ειδικά αυτό το τελευταίο σημείο είναι, σαφέστατα, η σταγόνα που έκανε το ποτήρι της συστημικής υπομονής να ξεχειλίσει. Σε μια εποχή απόλυτης μεταστροφής των πολιτικών ρευμάτων, απόλυτης αντιστροφής αξιών, όπου όλος ο ευρωπαϊκός νεοφασισμός διαγκωνίζεται με το αστικό μπλοκ (στην ουσία το αλώνει και το στελεχώνει) στο ποιος είναι ο καλύτερος εκφραστής της υποστήριξης στο Ισραήλ, η στάση Μελανσόν κινείται στον αντίποδα μιας συνολικής εκκαθαριστικής διεργασίας (βλ. εξοστρακισμός του λαοφιλή Τζέρεμι Κόρμπιν), μιας νέας επαίσχυντης αφηγηματικής συναίνεσης. Και καλά κάνει.  

Σε αντίθεση με την παραφιλολογία που τον θέλει βεντέτα και αυταρχικό, ο Μελανσόν αρνήθηκε να δηλώσει υποψήφιος ΠΘ, ακόμη και υποψήφιος βουλευτής, όταν άρχισαν να την πέφτουν στο κόμμα του με βασική κατηγορία ότι ο ίδιος αποτελεί «πρόβλημα». Έκανε στρατηγική όπισθεν για να μην βλάψει το λαϊκό μέτωπο, ενώ θα μπορούσε κάλλιστα να είχε διεκδικήσει την πρωτοκαθεδρία καθώς είναι πρόεδρος του ισχυρότερου κόμματος του εκλογικού συνασπισμού που βγήκε πρώτο στις εκλογές. Έχουμε άραγε πολλά τέτοια πρόσφατα παραδείγματα στην ελληνική αριστερά, ενότητας-πάνω-απ’ όλα, οικειοθελούς παραχώρησης οφιτσίων, κ.λπ.; (Αλήθεια, έχουμε έστω και ένα;) 

Η ενορχηστρωμένη δαιμονοποίηση του Μελανσόν (που περιγράφεται άψογα από τον Φρεντερίκ Λορντόν σε ομιλία που αναρτώ στα σχόλια, δαιμονοποίηση που πηγαίνει χέρι χέρι με τη σταδιακή αποδαιμονοποίηση του Εθνικού Μετώπου – βασικά είναι η ίδια διεργασία) ξεκινάει από τα γαλλικά ΜΜΕ του ακροδεξιού ομίλου Μπολορέ και κάνει μεταστάσεις σε όλους τους κλασικούς διαύλους συστημικής προπαγάνδας – απ’ το εθνοφυλετικό ο-Μελανσόν-φέρνει-τους-μουσουλμάνους μέχρι τους πρόθυμους κεντροαριστερούς που περιμένουν με τα μαχαιροπίρουνα στο χέρι να τα βρουν με τον Μακρόν και τους ναφθαλινωμένους νεοφιλόσοφους που ανασύρονται σε σλόου μόσιον απ’ τα παραθεσμικά τους θέρετρα (ως κι ο Μπερνάρ-Ανρί Λεβί σας τα λέει, βλέπω, στον ελληνικό αστικό τύπο: «πρέπει να δαιμονοποιήσουμε τον Μελανσόν» – δεν ξέρω τι άλλο σας χρειάζεται). Λέγεται ότι είναι νάρκισσος, μάλιστα. Σε αντίθεση με ποιον πολιτικό; Με τον Κασσελάκη; Τον Τσίπρα; Τον Λαφαζάνη, που έμπαινες στην Ίσκρα και έβλεπες πέντε πορτρέτα του στην πρώτη οθόνη; Τον Βαρουφάκη; Ή μήπως ξέρω ’γω με τον Μακρόν, με τον Ατάλ, τον ωραίο Γκλιξμάν που δεν αποδέχεται τον όρο γενοκτονία για τη Γάζα για λόγους λέει ιστορικούς, και τη μακρονική γενική γραμματέα Ισότητας Μαρλέν Σκιαπά που όσο η κυβέρνησή της καθάριζε κανονικά κόσμο και έβγαζε μάτια στις διαδηλώσεις φωτογραφιζόταν στο Πλεϊμπόι;

Την επόμενη μέρα του πρώτου γύρου των βουλευτικών, που είδαν τη Λεπέν πρώτη και όλα έδειχναν συγκατοίκηση Μακρόν/Λεπέν, το γαλλικό χρηματιστήριο σημείωσε ιστορική άνοδο. Την επομένη του δεύτερου γύρου, που το λαϊκό μέτωπο έκανε την έκπληξη και πέρασε μπροστά, οι τάσεις του ήταν πτωτικές. Το συμπέρασμα είναι αρκετά σαφές: το μόνο πράγμα που μπορεί να ανατρέψει τον οδοστρωτήρα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών του Μακρόν, που μπορεί να ανησυχήσει κάπως τις Αγορές, είναι η λαϊκή συμμετοχική πολιτική πρόταση που έχει διαμορφώσει αυτός ο περίεργος διαφωνούντας από την Ταγγέρη. Δείτε το. Ψάξτε και μελετήστε το. Κι όταν το κάνετε, μακάρι να μην επιλέξετε να ουρλιάξετε σε συγχωρδία με τους λύκους γιατί αυτή θα είναι μια πολύ συνειδητή επιλογή.  

υγ. Όταν είχα συναντήσει τον Μελανσόν το 2014 στο εστιατόριο Y-Grec με τον Γιάννη Ανδριανόπουλο και τον Στάθη Κουβελάκη (ίσως να ήταν και ο μακαρίτης ο Βεργόπουλος, δεν θυμάμαι καλά), την επαύριο των προ-προηγούμενων ευρωεκλογών που είχαν φέρει ένα πολύ κακό αποτελέσματα για τη γαλλική αριστερά, είχα συζητήσει δέκα λεπτά μαζί του και η εντύπωση που μου είχε κάνει ήταν αυτή ενός αρκετά ευαίσθητου τύπου, αρκετά ήρεμου επίσης – κυρίως ενός απολύτως αποφασισμένου και συγκροτημένου διανοούμενου πολιτικού. Μου μίλαγε χωρίς κανένα απολύτως τουπέ για τη Γαλλία, για την κατάσταση στην Ελλάδα, για το χρέος, τις πολιτικές προοπτικές της στιγμής, κ.λπ.

Μακάρι να μην παραχωρήσει τίποτα σε όσους κοπανάνε ότι τώρα η αριστερά πρέπει να τα βρει με τον Μακρόν. Οι Σοσιαλιστές και οι Οικολόγοι είναι έτοιμοι, το ξέρουμε. Ήταν έτοιμοι από πάντα – γι’ αυτό και ξαναμπήκε ξαφνικά στο παιχνίδι ο πρόωρα συνταξιοδοτημένος Ολάντ. Κι όταν σε λίγες μέρες με το καλό κάποιοι κάνουν το κεντρώο βήμα και φανερωθεί ξανά η πολιτική τους πραγματικότητα σε όλη της τη δόξα (δηλαδή η έμφυτη ενδοτικότητά τους στο αστικό μπλοκ ΧΩΡΙΣ ΚΑΝ να χρειάζεται αυτό, καθώς το Εθνικό Μέτωπο ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ να σχηματίσει κυβέρνηση – δεν υφίσταται, δηλαδή, στο παρόν κοινοβούλιο αυτός ο μπαμπούλας), τότε υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο μέχρι τις επόμενες προεδρικές εκλογές, επιτέλους να αφανιστούν. 

Στη φωτογραφία, o Μελανσόν στη Μασσαλία τον Απρίλιο του 2017,

σε μια πελώρια συγκέντρωση της Aνυπότακτης Gαλλίας

για την ειρήνη,

που ξεκίνησε με ένα λεπτό σιγής για τους χιλιάδες πνιγμένους

και αγνοούμενους μετανάστες στα νερά της Μεσογείου.