Λίγο μετά ο Δημήτρης Γληνός, που έγραψε την ιδρυτική διακήρυξη του ΕΑΜ, αυτή που ενέπνευσε τους πατριώτες να αγωνιστούν ενάντια στους φασίστες κατακτητές μέσα από τις γραμμές του, αναφέρει ως σύμβολα φιλοπατριωτικού ηρωισμού κι αυτοθυσίας ανάμεσα στον Μαραθώνα και τη Σαλαμίνα και το '21. Την ίδια εποχή ο Άρης Βελουχιώτης γύριζε στα βουνά και τους κάμπους της Στερεάς και της Θεσσαλίας λέγοντας στους χωρικούς ότι παίρνουμε τα όπλα για να ολοκληρώσουμε την επανάσταση του '21.

Στην σύγχρονη εποχή, πέρα από τις σχολικές γιορτές, τις παρελάσεις, τα ανεμίζοντα σημαιάκια και τα τσολιαδάκια, τους σχεδόν τυποποιημένους λόγους των επισήμων και τα όλο και καλύτερα βιβλία που εξακολουθούν να γράφονται για εκείνη την επανάσταση και που κάποια απ'αυτά με φώτισαν για όσα θαυμαστά και φοβερά συνέβησαν στις μάχες με τους Οθωμανούς αλλά και μεταξύ των Ελλήνων εκείνα τα χρόνια, αυτό που δεν διακρίνω είναι να έχει περάσει το '21 στη συνείδηση των νεοελλήνων. Πιθανόν στο ιστορικό ασυνείδητό τους, αλλά όσο αυτό δεν παράγει στάσεις και νοοτροπίες που να έχουν μια λάμψη από τον ήλιο του '21, καταλήγει να είναι μια τελειωμένη υπόθεση που ο χώρος του είναι το μεγάλο μουσείο της Ιστορίας. Ίσως όμως αυτή να είναι η μοίρα όλων των εθνικών γεγονότων.

Και ίσως γι'αυτό δεν έχω βιώσει μία θέρμη στην καρδιά μου ή έστω στο μυαλό μου από εκείνη την επανάσταση, δεν με έχει αναστατώσει τόσο ώστε να παίζουν κάποιο ρόλο στη ζωή μου οι αγώνες και οι θυσίες των κλεφτών των αμαρτωλών και των χιλιάδων ανώνυμων αγωνιστών που έκαναν σημαία τους το ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟΣ. Η αλήθεια είναι πάντως ότι λίγες φορές μου βγήκε αυθόρμητα και γονάτισα για να φιλήσω το αίμα τους, αλλά μέχρι εκεί. 

Αυτή την ασυμβατότητα του βίου στην εποχή μας και του '21 την εξέφρασε με το δικό του τρόπο ο Ντίνος Χριστιανόπουλος στο ποίημα του που δημοσίευσε τη δεκαετία του '60. 

"Καημένε Μακρυγιάννη να ‘ξερες

τα κωλόπαιδα.'' 

Υπάρχει κι ένας πίνακας του Διαμαντή Δαιμαντόπουλου (Μαγνησία, Μικράς Ασίας, 1914- Αθήνα, 1995) που δείχνει αυτήν την απόσταση του μέσου Έλληνα με την όποια ουσία του '21. Το αποτέλεσμα είναι μία αμηχανία που αγγίζει τα όρια της τραγικότητας, και που μας αφήνει ξεκρέμαστους μιας και δεν έχουμε καταφέρει να παράγουμε ζωογόνο νόημα από το '21. Ο πυρσός αυτών των ηρώων είναι για μας παγωμένος. Το χειρότερο είναι ότι δεν φαίνεται τίποτα στον ορίζοντα που να μπορεί να τον ανάψει ξανά για το καλό όλων μας σε μια ελεύθερη πατρίδα. 

Φαίνεται ότι η τρέχουσα ζωή κατά βάθος δεν έχει ανάγκη το '21. Ναι, αλλά ποτέ δεν ξέρεις. Ίσως σε κάποιες εξαιρετικές στιγμές το ΄21 και οι νεοέλληνες βρεθούν πάλι κοντά και κάτι αληθινό τους ψιθυρίσει αυτό το θαύμα της γέννησής μας που θα τους βοηθήσει να τα βγάλουν πέρα με τα δύσκολα. Ίσως ωθήσει επιγόνους κι απογόνους να δώσουν για μια ακόμα φορά ότι έχουν και δεν έχουν για το καλό του τόπου. Ναι, γι'αυτήν την αρχαία ουτοπία, που στις μέρες μας γιατί νιώθω ότι όλο και λιγοστεύουν αυτοί που την ασπάζονται;

Τα μουστάκια των ηρώων της Επανάστασης του 1821  Ο συγγραφέας και σεφ Ανδρέας Νικολακόπουλος προσπαθεί να ταξινομήσει το σήμα κατατεθέν του ξεσηκωμού με σεβασμό και κάποια δόση χιούμορ.