Αυτοί οι συμπολίτες μας που εμπλέκονται με τα πολιτιστικά, κατά κάποιο τρόπο έχουν αποκτήσει μία βάση "παιδείας" που στην καλύτερη περίπτωση τους βοηθάει η παρακολούθηση των εκδηλώσεων να είναι γι’αυτούς μια ανάσα ζωής. Ισχυριζόμαστε, όχι μόνο εξ ιδίας πείρας, πως το ελάχιστο που προκύπτει στους θεατές, στους θαμώνες και στους αναγνώστες, είναι μια χαρά, μια απόλαυση, τουλάχιστον όσο κρατάει η έπαφή τους με το πολιτιστικό προϊόν. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, υπάρχουν μαρτυρίες από όλα τα μέρη του κόσμου, πως έχουμε ως αποτέλεσμα μία καλλιέργεια της αισθητικής και της ψυχής. Με απλά λόγια λέμε πως η τέχνη, τα γράμματα και οι διαλέξεις/συζητήσεις έχουν τη δύναμη να μεταμορφώνουν τη στάση ζωής κάποιων ανθρώπων ή να τους υποβοηθούν στο να αναρωτιούνται αν και πως αλλάζουν τη ζωή τους προς το καλύτερο. Όλα αυτά της τέχνης αν τα φανταστούμε σαν έναν μικρό ήλιο, που στην καλύτερη περίπτωση διώχνει με το φώς του τα μέσα μας και τα εξωτερικά σκοτάδια δεν θα είμαστε μακριά από την αλήθεια πολλών συνανθρώπων μας, νεκρών και ζωντανών.
Στην χώρα μας τα πράγματα σε αυτόν τον τομέα δεν πάνε και τόσο καλά. Ίσως αυτό, με ένα απροσδιόριστο και υπόγειο τρόπο, να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην εν γένει συμπεριφορά μας και νοοτροπία μας. Πάντως μία απόδειξη είναι οι κατά κανόνα άθλιες επιλογές που έκαναν τα κόμματα που υπερψηφίζαμε, στον τομέα του Πολιτισμού. Φέρνοντας στο μυαλό μας τους υπουργούς Πολιτισμού που είχαμε τα σαράντα τελευταία χρόνια, αν εξαιρέσουμε τη Μελίνα Μερκούρη που όντως προσπάθησε να φυσήξει ούριος άνεμος στα πανιά του πολιτισμού, οι υπόλοιποι ήταν αυτό που λέμε ο ακατάλληλος άνθρωπος σε μία πολύ σημαντική θέση. Αν κάτι κινείται στη χώρα μας και μας ωθεί αρκετές φορές να ανοιχτούμε στο φως που εκπέμπει ένα έργο είναι βασικά οι προσπάθειες ιδιωτικών φορέων, καλλιτεχνών και διανοουμένων που κερδίζουν αυτοδύναμα το στοίχημα της κουλτούρας.
Εμείς, ως ιστοσελίδα προσπαθούμε, πάντα στο μέτρο των δυνατοτήτων μας, να προβάλλουμε κάποιες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Και το κάνουμε αυτό γιατί μας αρέσουν. Αλλά και για έναν άλλο λόγο. Έχουμε παρατηρήσει ότι μία στάση που είναι πολύ ισχυρή σε όλους μας, αλλά που πιο συχνά εκδηλώνεται από ομάδες και κινήσεις όταν και όπου έχουν τη δύναμη, είναι αυτή που δεν ανέχεται, δεν συζητά και δεν έχει την περιέργεια να πλησιάσει δημόσια και ιδιωτικά ότι είναι διαφορετικό από αυτό που πρεσβεύουν οι ίδιες. Οι φυλές που συρρικνώνουν τη ζωή στις βασικές αντιθέσεις της κοινωνίας και που αντί κριτικού διαλόγου ησυχάζουν με την άρνηση και την καταδίκη του διαφορετικού, με την επιβολή μιας ιδέας πάνω στη ζωή που σπαρταράει, είναι παρούσες σε όλη την ιστορία. Αυτές πιστεύουμε πως είναι το έμβρυο του οποιουδήποτε τύπου ολοκληρωτισμού, και απόρροιά τους είναι το στέγνωμα της ζωής και των σχέσεων. Ένα από τα πράγματα των κοινωνιών, που εν δυνάμει μπορούν να σταθούν απέναντι σ’αυτήν την τάση, λέει η παγκόσμια ιστορία, είναι η τέχνη. Κι αυτό γιατί αυτή, έχει ως καταστατική συνθήκη το να είναι ανοιχτή στην πολυπλοκότητα της ζωής, στις αποχρώσεις της και στην πολυμορφία της. Η επαφή με αυτά τα στοιχεία, που εξ αντικειμένου είναι αδύνατο να τα πετύχει ο καθένας στην πραγματική του ζωή, είναι που μπορούν να μας κάνουν πιο ευαίσθητους και πιο ικανούς στο να ερχόμαστε στη θέση του αδύναμου άλλου και ν’ανοιγόμαστε στον αλλιώτικο. Η τέχνη, ορκίζονται οι φίλοι της, μπορεί επίσης να μας μεταδώσει τον ιό της αμφιβολίας, να φανερώσει τα αόρατα, να ενισχύσει τους δεσμούς των ατόμων με την κοινωνία και να βοηθήσει τόσο στην κατανόηση του κόσμου όσο και των ατομικών μικρόκοσμων. Αυτό το ζωογόνο πνεύμα που διαχέεται από τις τέχνες και τα γράμματα, επειδή είναι πολύτιμο, πιστεύουμε πως χρειάζεται την υποστήριξή μας, ακόμα και σε εποχές σαν κι αυτή που ζούμε σήμερα.
Η αλήθεια είναι πως η εισαγωγή για τις δύο καλές κινήσεις που μάθαμε και σχετίζονται με τα πολιτιστικά, είναι λίγο μεγάλη. Αλλά τι πειράζει;
Η πρώτη λοιπόν, καλή κίνηση έχει να κάνει με μία συμφωνία του μουσείου Μπενάκη και του ιδρύματος "Σταύρου Νιάρχου". Να πούμε εδώ πως όταν λέμε Μουσείο Μπενάκη στην ουσία εννοούμε τέσσερα κτήρια. Το ένα στεγάζεται από το 1929 στην οικία της Αλεξανδρινής οικογένειας Μπενάκη που βρίσκεται στη γωνία Βας. Σοφίας και Κουμπάρη. Το άλλο είναι το κτήριο στην οδό Πειραιώς. Το τρίτο είναι το μουσείο Ισλαμικής τέχνης που βρίσκεται στο Θησείο και το τελευταίο είναι η πινακοθήκη του Χατζηκυριάκου Γκίκα στην Κριεζώτου. Τα έργα που φυλάσσει το Μουσείο Μπενάκη ανέρχονται στα 100.000 και είναι έργα από την παλαιολιθική εποχή έως και το 2012.
Η συμφωνία τώρα είναι η εξής: Σε ένα πρώτο επίπεδο και αρχής γενομένης από την Πέμπτη 15 Ιουλίου και κάθε Πέμπτη για ένα χρόνο, η είσοδος και στα τέσσερα κτήρια του μουσείου Μπενάκη θα είναι δωρεάν. Το συνολικό αντίτιμο των εισιτηρίων των ατόμων που θα επισκεφτούν αυτές τις Πέμπτες τα τέσσερα κτήρια θα το προσφέρει το Ίδρυμα Σ. Νιάρχου. Σε ένα δεύτερο επίπεδο συμφωνήθηκε η χορηγική του ενίσχυση του μουσείου με matching funds. Για την ακρίβεια, οι άνθρωποι του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος έβαλαν ένα πλαφόν χρηματικού ποσού χορηγιών από το Μουσείο Μπενάκη - το οποίο δεν ανακοινώθηκε. Αν το εξασφαλίσουν οι άνθρωποι του Μουσείου με τις επαφές τους, τότε το Ίδρυμα Νιάρχου θα το διπλασιάσει. ««Υπάρχει μια εθελοντική ομάδα στενών φίλων που εργάζεται συστηματικά για την εξασφάλιση πόρων», ανέφερε ο διευθυντής του Μουσείου, Άγγελος Δεληβοριάς. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, απώτατος στόχος του Μουσείου είναι να επανέλθει στους παλιούς του ρυθμούς και φάνηκε αισιόδοξος δηλώνοντας πως «Θα εξασφαλίσουμε την επιβίωση του Μουσείου και θα... καβατζάρουμε τις δυσκολίες».
Η δεύτερη καλή κίνηση σχετίζεται πάλι με το Ίδρυμα Σ. Νιάρχου. Αλλά βασικά δεν την αναφέρουμε γι’αυτόν το λόγο. Η αιτία είναι πως αφορά τη βιβλιοθήκη του δήμου μας.
Διαμορφώθηκε ένα πρόγραμμα που στόχο έχει ν’αλλάξει την εικόνα και τη λειτουργία των δημόσιων βιβλιοθηκών. Το πρόγραμμα Future Library που το χρηματοδοτεί το ίδρυμα Σ. Νιάρχου και έχει ενταχθεί σε 120 δημόσιες βιβλιοθήκες έχει ως στόχο την ανανέωση της εικόνας τους και την αναβάθμιση των υπηρεσιών τους. Αυτό που έχει σημασία στη σύγχρονη εποχή ως προς τις βιβλιοθήκες είναι αυτές να μην αποτελούν μόνο κέντρα μάθησης, αλλά και δημιουργικότητας και καινοτομίας. Οι ψηφιακές υπηρεσίες που θα παρέχουν μπορούν να αναπτύξουν μία διαδραστική σχέση με τις τοπικές κοινωνίες. Τα προγράμματα αυτά απευθύνονται στα παιδιά στους εφήβους, στους άνεργους και στους μετανάστες με τη δημιουργία ελκυστικών χώρων και δράσεων μες τις βιβλιοθήκες. Ένα πρόγραμμα που τρέχει τώρα το καλοκαίρι σε πολλές πόλεις είναι το «Αυτό το καλοκαίρι γινόμαστε όλοι παιδιά. Στις βιβλιοθήκες ο κόσμος είναι πολύχρωμος». Οι βιβλιοθήκες που συμμετέχουν είναι 103 με 3400 εκδηλώσεις και τα παιδιά που συμμετέχουν έφθασαν τα 60.000.
Παράλληλα σε 9 δημοτικές βιβλιοθήκες – Κερατσινίου/Δραπετσώνας, Δράμας, Λιβαδειάς, Ναυπάκτου, Κοζάνης, Τρικάλων, Κορίνθου, Χανίων και Ηλιούπολης – θα εφαρμοστεί το πρόγραμμα Media Lab. Μέσω αυτού του προγράμματος, που θα ολοκληρωθεί τον ερχόμενο Δεκέμβριο, θα αναδιαμορφωθούν οι υπάρχοντες χώροι αυτών των βιβλιοθηκών με μοντέρνα λιτή οπτική και θα δημιουργηθούν ζώνες για διαφορετικές λειτουργίες. Αυτές θα είναι πρόσβαση στο Internet, στούντιο οπτικοακουστικών μέσων, επιλογή βιβλίου ή cd, τοίχος έκφρασης με προβολέα και πίνακα για σχόλια, νέες εκδόσεις, κ.λπ.
Απώτερος σκοπός, ως προς το θέμα αυτό, του ιδρύματος Νιάρχου είναι να αναπτυχθεί ένα βιώσιμο δίκτυο δημοσίων και δημοτικών βιβλιοθηκών σε όλη την επικράτεια, το οποίο το 2015 θα συνδεθεί με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας στις νέες εγκαταστάσεις της στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα «Σταύρου Νιάρχου» που τώρα κατασκευάζετε στον παλιό ιππόδρομο στο Φάληρο. Αυτές ήταν οι δύο καλές κινήσεις που μάθαμε και μακάρι να γίνουν 1002.
Σχόλια
Με το ίδρυμα Νιάρχου έχουν ξανασυνεργαστεί. Είναι μία ομάδα εκείπου το έχει πολύ ζεστά το θέμα και το παλεύει χρόνια τώρα. έχεις δίκιο σ'αυτό που λες ανθρώπινος παράγοντας.
στα πολύ ενδιαφέροντα που γραφεις, θα θελα να επισημάνω δυο πράγμαρα: αφενός ότι ο ιδιωτικός παράγοντας δεν είναι πάντα ο "κακός", πολύ σημαντικό στοιχείο για την αριστερή μας κουλτούρα κι αφετέρου πόσο σημαντικός μπορεί να είναι ο ανθρώπινος παράγοντας στην δημιουργία θετικών και ελπιδοφόρων προσπαθειών. Δεν ξέρω αν το ίδιο το Ιδρυμα Νιάρχου διάλεξε την δική σας Βιβλιοθήκη γι'αυτό το πολύ σπουδαίο έργο. Υποψιάζομαι ότι κάποιοι άνθρωποι: ο δήμος; οι υπεύθυνοι της Βιβλιοθήκης; κάποιοι πρεπει να χαν ψάξει το πράγμα, να παρουσίασαν κάτι, μια πρόταση, ένα ενδιαφέρον κάτι ώστε να τους συμπεριλάβει το Ιδρυμα στο Δίκτυο των Βιβλιοθηκών του. Πολύ σημαντική ιστορία στους δύσκολους καιρούς μας. Η υπέρβαση της κρίσης και η αναζήτηση της δημιουργικής πρότασης.
Τροφοδοσία RSS για τα σχόλια αυτού του άρθρου.